تولید بالاتر از میانگین جهانی زباله و ناکارآمدی سیستم مدیریت پسماند از سوی دیگر گیلان را با چالش زباله همراه کرده و اکنون سایت دفن زباله سراوان رشت به یکی از بحرانیترین نقاط کشور تبدیل شده است. در این استان مشکلات زیادی در حوزهی پسماند از جمله در روستاها دیده میشود. چرا که نزدیک به نیمی از جمعیت دو میلیون و پانصد هزار نفری گیلان ساکن مناطق روستایی هستند. بنا برآمارهای استانداری گیلان روزانه ۶۰۰ تن زباله در روستاهای گیلان تولید میشود و سرانهی تولید زباله در مناطق روستایی برای هر نفر ۶۰۰ گرم است. این موضوع ساماندهی و مدیریت پسماند در مناطق روستایی را حایز اهمیت کرده است. این درحالیست که همکاری و پیگیری دهیاران، بخشداریها و مشارکت روستاییان در حل مشکلات پسماند روستاها تاثیر گذاراست.
درعین حال کمبود سطلهای زباله و نبود مدیریت پسماند از سوی دهیاریها در بسیاری از روستاهای گیلان از جمله شهرستان صومعه سرا، گلایه روستاییان این شهرستان را به دنبال داشته است. تعدادی از اهالی روستاهای تنیان، هندخاله و کسمای شهرستان صومعه سرا از رها شدگی زبالههای روستا در طبیعت به دلیل نبود سطلهای زباله و بی توجهی دهیاران نسبت به جمع آوری و انتقال زباله از سطح روستا گله مند هستند.
این درحالی است که به گفته «یاور پیرعلایی» مدیرکل امور روستایی و شوراهای گیلان به مرور، دهیاران موظفاند از بودجهای که هر ماه برای دهیاریها از محل ارزش افزوده استان واریز میشود، بخشی را برای مدیریت و ساماندهی پسماند روستا به کار گیرند.
پیرعلایی تأکید کرد: بخشداران مناطق مختلف استان میبایست پیگیر چگونگی هزینه کرد این بودجه و ساماندهی پسماند زبالههای روستایی توسط دهیاران باشند.
در همین رابطه «فرزاد امدادی» بخشدار مرکزی صومعه سرا نیز به مرور پاسخ داد: از هر روستایی که گزارش مبنی بر عدم جمع آوری زبالهها را دریافت کنیم بلافاصله به دهیار آن روستا در مرحله اول تذکر و در صورت تکرار برخورد جدی بعمل میآید.
امدادی تأکید کرد: دهیاران در قراردادی با مرکز دهستان موظف هستند همه روزه زبالههای جمع آوری شده را به منطقه سراوان منتقل کنند.
بخشدار صومعه سرا با اشاره به اینکه بودجهی ماهانهای که به دهیاریها واریز میشود باید صرف پروژههای عمرانی، حقوق و مدیریت پسماند بشود گفت: دهیاریها ازبودجه چندانی برخوردار نیستند و امکان اینکه همه این بودجه صرف مدیریت پسماند روستا بشود وجود ندارد، لذا روستاییان نیز باید از رها کردن زباله خود را کنار جادهها و سطح روستا خودداری کنند.
گفتنی است پیشتر استانداری گیلان از برنامه ریزی توسعه تفکیک زباله از مبدا و آموزش برای ۷۵۰ دهیاری در ۲ هزار و ۵۰۰ روستای استان با کمک سازمانهای مردم نهاد خبرداده بود.