آرشیو برچسب

فرهنگ

پدیده‌ای به نام کتاب‌سازی

از نخستین سنگ‌نوشته‌ها و لوح‌ها، تا نسخه‌های خطی و چاپی، «کتاب» در تمدن بشری نه فقط ابزار انتقال اطلاعات، بلکه ظرف اندیشه، زبان، تفکر و ذخیره‌گاه حافظه‌ی تاریخی انسان بوده است. در ایران، سنت تألیف و نگارش، سابقه‌ای دیرینه دارد؛ از گذشته، تألیف، کار اندیشه‌ورزان و حاصل سال‌ها تحقیق، آزمون، نگارش و بازنگری بوده است. کتاب، خانه‌ی محتوا بود؛ تجلی جست‌وجوی حقیقت. در گذشته، تألیف کتاب نه تنها یک فعالیت علمی، که یک رویداد فرهنگی و اجتماعی به شمار می‌رفت. نویسنده، ماه‌ها و گاه سال‌ها در جست‌وجوی حقیقت، گردآوری داده‌ها،…

سفر در قاب‌های تاریخ

کافه‌ موزه‌ی رشت؛ کافه‌ای در قلب یک خیابانِ دوان به سوی مدرنیته است که هفت سال است نقبی به دل تاریخ زده، با دری چوبی، شیشه‌های رنگی که انگار کمدِ چوبی نارنیا، دری به دنیای تاریخ و فرهنگ و ادبِ یکی دو قرن پیش باز کرده است. تاریخ نمادین تولدش، مقارن با سالروز امضای فرمان مشروطیت، اما با یک‌صد و دوازده سال اختلاف، در سال ۱۳۹۷ خورشیدی است. در هفتمین سال‌روز افتتاح کافه‌موزه، در تاریخ ۱۴ مرداد ماه ۱۴۰۴، نمایشگاهی تحت‌عنوان «نمایشگاه عکس مردم ایران» برای بازدید عموم گشایش یافت که در آن عکس‌هایی تاریخی مربوط به دوره‌ی…

کاش دود به سوی جنوب بوزد

نوروزبل، به معنای آتش نوروزی، آغاز سال جدید گیلانی (دیلمی)؛ آتش، مهم‌ترین کشف انسان، عنصری که زندگی انسان نخستین را دگرگون کرد، روشنایی بخش و گرما دهنده، پای ثابت سور و سرور، مقدس در ادیان باستانی ایران. نوروز بل علاوه بر گیلان در غرب مازندران، الموت و طالقان جشن گرفته می‌شد. در شب شانزده امرداد مصادف با آخرین روز اسفندارما سرگالش‌ها «شولا» به تن می‌کردند و به بلندترین قله رفته و با روشن کردن آتش، آغاز سال جدید را اطلاع می‌دادنند و مردم لباس‌های تازه می‌پوشیدند و به شادی پرداخته و سال نو را به یکدیگر تبریک…

بلند شو، رسیدگی کن، زندگی جریان دارد

کافه‌موزه ارکاک، خانه‌ای تاریخی با بیش از ۷۰ سال قدمت در قلب شهر رشت، نمونه‌ای بی‌نظیر از معماری اصیل گیلانی است که فضای نوستالژیک و هنری آن، عکاسی را به عنوان محور اصلی روایت فرهنگی و تاریخی خود انتخاب کرده است. این کافه‌موزه با حیاطی سرسبز، حوض کوچک و گوشه‌هایی که هرکدام داستانی از زندگی و هویت بومی را بازگو می‌کنند، محلی برای تجربه‌ای متفاوت از لذت بردن قهوه نیست؛ بلکه جایی‌ست برای لمس خاطرات، ثبت لحظات ماندگار و پیوند نسل‌ها با تاریخ و فرهنگ شهر رشت. افشین میرزایی، مدیر و موسس این مجموعه، بیش از سیزده سال…

گمشده در ملال خیابان‌های تهران

بیست و ششم اردیبهشت 1404 بود که خبر درگذشت ابراهیم رهبر، نویسنده‌ی هشتاد و هفت ساله‌‌ی صومعه‌سرایی، در تهران اعلام شد. کانون نویسندگان ایران دو روز بعد در روز هجدهم مه، بیست و هشتم اردبیهشت، طی اطلاعیه‌ای از این «عضو دیرین خود» یاد کرد که هم‌زمان با تشکیل کانون نویسندگان ایران به عضویت آن درآمده و در سال 1349 فعالیت خود را با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرده بود. او که در دانشگاه تهران زمین‌شناسی می‌خواند، هم‌زمان به شغل معلمی نیز می‌پرداخت و در همان دهه‌ی چهل بود که نخستین داستان‌هایش در مجلاتی چون…

بازخوانی فرهنگ کوچه در سایه‌ی شهر مدرن

کوچه‌های قدیمی، بیش از یک مسیر عبور ساده بودند. آن‌ها قلب تپنده‌ی زندگی شهری و محله‌های ایرانی محسوب می‌شدند؛ محلی برای تعامل اجتماعی، همبستگی، بازی کودکان و تبادل فرهنگ. کوچه، جایی بود که نسل‌ها با هم تنیده می‌شدند؛ درب همسایه کوبیده می‌شد، همسایه‌ها احوال هم را می‌پرسیدند، و کودکان در کوچه بازی‌های محلی و آموزش‌های غیررسمی زندگی را یاد می‌گرفتند. در این فضا، روابط انسانی عمیق و چندلایه شکل می‌گرفت و به نوعی خانواده‌ی گسترده و اجتماعی پدید می‌آمد. خاطرات جمعی از شادی‌ها و غم‌ها در کوچه ثبت می‌شد و این فضا یک…

عاشورپور؛ یگانه هنرمند سال‌های شیدایی

۱۸ سال پس از درگذشت یکی از نام‌آواران موسیقی گیلان، این روزها کتابی پژوهشگرانه در گفت‌وگو با او منتشر شده است که ناگفته‌های زیادی را آشکار می‌سازد. احمد عاشورپور آوازخوان عاشق و شوریده حال سال‌های دهه ۴۰ و ۵۰ شمسی و  احیاگر موسیقی فولکلور گیلان از جمله ترانه‌خوانی بود که موسیقی گیلانی را از دیار گیلان به مردمان به گویش‌ها و زبان‌های دیگر اشاعه داد و گوش‌هایی از دیگر اقوام ایرانی را به این موسیقی آشنا ساخت. مردی که زمانی با بزرگانی چون مرتضی محجوبی، حسین تهرانی و حتی ناموری چون روح‌الله خالقی حشر و…

روایت کارگردانی که به تئاتر گیلان ایمان دارد

«مهرداد هنرمند»، کارگردان تئاتر و مدرس دانشگاه، یکی از چهره‌های تأثیرگذار در هنرهای نمایشی رشت است که با وجود همه محدودیت‌ها، همچنان به اجرای نمایش‌های جدی و ساختارمند در این شهر ادامه می‌دهد.   او با نگاهی منتقدانه به وضعیت تئاتر در گیلان، از کمبود امکانات، نبود حمایت دولتی، کیفیت پایین سالن‌ها و مدیریت ناآشنا با هنر گلایه دارد؛ اما در عین حال معتقد است؛ اگر تولیدات باکیفیت و صادقانه روی صحنه بروند، مخاطب جدی تئاتر همچنان حاضر است برای دیدن یک اثر ارزشمند، پای اجرا بنشیند.   او در این گفت‌وگوی مفصل از تجربه…

پابرهنه، لخت قلبی در مشت

نشست مطبوعاتی نمایش «پابرهنه، لخت، قلبی در مشت» به طراحی، نویسندگی و کارگردانی علیرضا کوشک جلالی و تهیه‌کنندگی حسین عمادی، به‌ عنوان محصول مشترک گروه نمایش لوتوس رشت و گروه نمایش آسامبل آلمان به سرپرستی علی جلالی، روز یکشنبه ۱۱ خرداد ۱۴۰۴ ساعت ۱۸ برگزار شد. این نشست در رشت، سالن رحمدل واقع در مجتمع خاتم‌الانبیا (شهرداری) با حضور جمعی از خبرنگاران، اصحاب رسانه و عوامل نمایش و بازیگر پیشکسوت انوش نصر برگزار شد. این نمایش از تاریخ 21 خرداد 1404، در سالن استاد رحمدل، به مدت 15 شب تا 4 تیرماه روی صحنه خواهد رفت.…

واهانیان؛ ارمنی برار رشتی‌ها

واهانیان از دوستان نزدیک من است و همواره در دیدار با یکدیگر تبادلات فرهنگی زیادی داریم. ایشان رشت پژوه هستند و علاقه زیادی به معماری این شهر دارند. اصولا پژوهش‌های او اولا درباره معماری و در مرحله بعد حوزه‌های تاریخ معاصر رشت بخصوص در زمینه اسناد است و در خصوص اسناد تاریخی رشت تحقیق و پژوهش‌های ارزنده‌ای دارند. ایشان چندین مقاله در ارتباط با معماری رشت، ساختمان‌ها و اسناد مربوط به بلدیه و شورای شهر و اینگونه پژوهش‌ها در اختیار من قرار داد که من در مجله گیله وا چاپ کرده‌ام. علاقه واهانیان به اسناد…