«چرا گیلان تعطیل نمیشود؟ چرا استاندار و ستاد مدیریت کرونای گیلان نسبت به تعطیلی و اعمال محدودیت دراین استان بی تفاوت عمل میکنند؟ چرا به مطالبه و خواستهی شهروندان از جمله کادر درمانی و پرستاری در اعمال محدودیتهای اجتماعی و منع مقررات ورود و خروج به گیلان بی توجهی میشود؟» اینها از جمله پرسشها و مطالبات شهروندانی است که ۹ ماه گذشته پی درپی با موجهای شیوع کرونا ویروس روبرو بودهاند. این بار نیزهمزمان با دو تعطیلی چند روزه و حضور انبوه مسافرانی که تهدید کنندهی سلامت شهروندان هستند، پاسخ به این پرسشها از سوی ستاد کرونای گیلان بی جواب مانده است.
در حالی که دانشگاه علوم پزشکی گیلان در یک ماه گذشته و همزمان با آغاز موج سوم این بیماری، بارها نسبت به وضعیت قرمز کرونا و پیامدهای حضور گردشگران در استان هشدار و از افزایش آمار مبتلایان و بستریها دراستان خبر میدهد اما اعمال محدودیتهای یک هفتهای در پایتخت و ۴ کلانشهر دیگر، بار دیگر سیل مسافران را روانهی استانهای شمالی کرد. اکنون این تصور برای همه به یقین تبدیل شده که دولت تنها برای شیوع کرونا در تهران نگران است و این نگرانی برای مردم شمال کشور اهمیت یا جایگاه قابل توجهی ندارد.
شهروندان گیلانی خصوصا آنها که منافع مادی از مسافرتها نمیبرند، انتظار دارند که مسؤولان از سفرهای غیرضروری به شمال کشور به طور قاطع جلوگیری کنند، آنها میگویند تعطیلی تهران و دیگر کلانشهرها بیفایده است و بیماران کرونایی از دیگر استانها، بیماری را در شهرها و روستاهای شمال شایع میکنند. آیا سلامت شهروندان گیلانی از استانهای دیگر و خصوصا تهران کم اهمیتتر است؟ وقتی دولت برای پایتخت محدودیت یا تعطیلی درنظرمیگیرد، باید به همان نسبت برای شمال کشور که مقصد اول مسافران تهرانی است نیز تمهیدات از جمله منع ورود و جریمه پیش بینی کند و یا مانع سفرهای غیرضروری شود تا از گسترش کرونا به دیگر استانها جلوگیری کند.
نمایندگانی که در مجلس حضور دارند تاکنون جز اعتراضهای کلامی چقدر توانستهاند بر رای گیریهای دولتی ستاد کرونا در سطح بومی اثر گذار باشند؟ نمایندگانی که برای تعیین وضعیت کوچکترین سطح مدیریتی در شهر و روستای حوزه انتخابیه خود اثرگذارند اما در خصوص مهمترین حقوق شهروندی گیلانیها یعنی «سلامت» در ایام کرونا، سکوت و بیعملی را ترجیح دادهاند. رفتاری که شباهتی به رفتار دولت در ایام اخیر دارد.
در حالی که برخی از متولیان استان اظهارنظرهای مختصری در این زمینه میکنند اما به نظر میرسد استاندار گیلان و دیگر متولیان اقتصادی استان، چرخش اقتصادی را به سلامت شهروندان ترجیح میدهند. هر چند که اگر کسب و کارهای مالی خرد و کلان در یکسال اخیر از سوی بنگاههای مالی و اصناف به صورت آنلاین دنبال میشد اکنون شاهد تجمع انبوه شهروندان در بازار، مراکز دولتی و خصوصی و امور روزمرهی عادی و اداری نبودیم. نقطه ضعفی که در دولت و به تبع در گیلان وجود دارد. حال سوال این است نمایندگانی که در مجلس حضور دارند تاکنون جز اعتراضهای کلامی چقدر توانستهاند بر رای گیریهای دولتی ستاد کرونا در سطح بومی اثر گذار باشند؟ نمایندگانی که برای تعیین وضعیت کوچکترین سطح مدیریتی در شهر و روستای حوزه انتخابیه خود اثرگذارند اما در خصوص مهمترین حقوق شهروندی گیلانیها یعنی «سلامت» در ایام کرونا، سکوت و بیعملی را ترجیح دادهاند. رفتاری که شباهتی به رفتار دولت در ایام اخیر دارد.
عدم محدودیت در گیلان ابهام برانگیز است
در این زمینه به سراغ نمایندگان گیلانی رفتیم تا بدانیم آنان دراین باره چه میگویند؟ اولین نمایندهای که در استان نسبت به این مساله انتقاد کرد، نمایندهی لاهیجان در مجلس بود.
«رسول فرخی» در این باره ضمن گلهمندی از دولت در خصوص عدم اعمال محدودیتهای جادهای در استان گیلان گفته: گیلان همواره در هنگام تعطیلات شاهد هجوم مسافران بوده وعدم ممنوعیت هرنوع سفر از مبدأ و یا به مقصد به استان در این شرایط حساس و بحرانی غیرقابل توجیه و ابهام برانگیز است.
اما در حالی که گیلان با وضعیت بحرانی و افزایش آمار مبتلایان مواجه است و دانشگاه علوم پزشکی گیلان نیز در کنار هشدارهای مکرر و متوالی بر اعمال شدیدتر محدودیتها تأکید دارد، نمایندگان مجلس استان تنها نقش نظارت بر تصمیمات ستاد کرونای استان را دارند و عملا قدرت و نفوذی دراعمال تصمیمات ستاد کرونای گیلان و جلوگیری از تحمیل هزینههای گزاف به سیستم درمان استان را ندارند.
نمایندگانی که عضو ستاد کرونا نیستند
«محمدرضا احمدی» نمایندهی مردم رشت نیز به این نکته تاکید میکند و به مرور میگوید: ما نمایندگان مجلس اصلا عضو ستاد کرونا نیستیم و فقط وظیفهی قانونگذاری و نظارت بر اجرای آن را در مجلس بعهده داریم. تصمیم سازی مبنی براعمال محدودیتهای آمد و شد مسافران به استان برعهدهی ستاد کرونا و شخص استاندار بوده و از دست نمایندگان مجلس خارج است.
البته احمدی تأکید میکند: خواستهی شهروندان دربارهی اعمال محدودیتها خواستهی نمایندگان مجلس نیزهست اما ستاد کرونای گیلان مباحث اقتصادی، بازار و وضعیت اشتغال در استان را مانع وضع محدودیتها بیان کرده است.
تعطیلی تهران بدون گیلان بی فایده است
نمایندهی مردم رودبار درمجلس نیز با انتقاد از دولت گفته است: دولت اگر استانهای شمالی و تردد به این استانها را کنترل نکند، هیچ توفیقی در مقابله با کرونا در کشور به دست نمیآورد.«مهرداد گودرزوند چگینی» به مرور میگوید: دولت میتواند با اعمال محدودیت انجام مسافرتها به ویژه گیلان درمدت ۲ هفته شیوع بیماری را درکل کشور کنترل کند. برنامهای که اگر در گذشته انجام میداد شاید تا به امروز کرونا کنترل شده بود.
وی با بیان اینکه اعمال محدودیت و منع رفت وآمد برای شهری مانند تهران بدون اجرای همزمان این طرح در استانهای شمالی از جمله گیلان بی فایده خواهد بود گفت: دولت باید با جدیت به دنبال منع رفت وآمد به استانهای شمالی در کنار تهران باشد.
شرایط اقتصادی گیلان مانع از تعطیلی میشود
اما برخلاف دو نماینده دیگر، کوچکی نژاد نمایندهی رشت معتقد به اجرای محدودیت تردد در استان نیست و شرایط اقتصادی گیلان را مانع از اتخاذ چنین تصمیماتی برای استان میداند. «جبارکوچکی نژاد» میگوید: گیلان پیک کرونا را در اسفند وفروردین گذشته پشت سر گذاشته و اکنون موج سوم کرونا برای مردم استان توجیه شده است.
این نماینده در پاسخ به اینکه چرا مسؤولان ستاد کرونای استان نسبت به اعمال تعطیلی و محدودیت بی توجه هستند به مرور میگوید: گیلان تقریبا یک مرحلهی شدید کرونا را نسبت به سایر استانها پشت سر گذاشته و مردم اکنون در مقابله و مواجه با آن از آمادگی کامل برخوردارند و بخوبی میدانند چگونه باید با بیکاری ناشی از تعطیلیها کنار بیانند.
کوچکی نژاد دلیل اصلی مسدود نشدن راههای وردی به استان را ناشی از بومی بودن بسیاری از مسافرین وارد شده به استان بیان و اضافه کرد: بسیاری از مسافرینی که وارد گیلان میشوند در این استان دارای خانه و امکانات زندگی هستند و حق خود میدانند در تعطیلات وارد استان شوند. کما اینکه این دسته از افراد با حضور در طبیعت و محل زندگی خود قصد ندارند وارد اجتماعات شوند و مسدودیت راهها برای این دسته از مسافرین مشکلات زیادی ایجاد میکند.
شاخصهای مورد تأیید ستاد استانی کرونا برای اعمال محدودیتها کدامند که تاکنون برای تشدید محدودیتها در گیلان و درخواست از ستاد ملی کرونای کشور برای قرار گیری در لیست شهرهای منع تردد ناکافی بوده است؟
وی معتقد است اجرای محدودیت و تعطیلی در تهران صرفا به دلیل خود کنترلی شهروندان بوده و عملا اجرای محدودیت تردد از مبدا تهران به گیلان هم تسری پیدا میکند و خود به خود از میزان ورود به استان کاسته میشود. به نظرم اعمال این محدودیتها برای گیلان شدنی نیست. از این رو ستاد کرونای گیلان این محدودیت را برای استان لازم ندیده است. لذا با توجه به شرایط اقتصادی گیلان، مراقبتهایی که انجام میشود برای گیلان کافی خواهد بود.
فرماندار رشت معتقد است اجرای محدودیتهای ترددی و وضعیت تعطیلی درهر استان تابع یکسری شاخصها است. ستاد استانی کرونا براساس این شاخصها و آمارهای ارایه شده از شهرستانها تصمیمات نهایی را برای استان اخذ و کلیات جمع آوری شده را به ستاد ملی کشور ارایه میکند.
اما علیرغم بی توجهی ستاد کرونای استان نسبت به اعمال محدودیتها در مبادی ورودی استان، فرمانداران شهرستانهای گیلان در روزهای گذشته، خود راسا محدودیتهایی را در تفرجگاهها، بوستانها و سواحل در نظر گرفتند. این در حالیست که فرمانداران شهرستانها تنها حق اظهار نظر و تصمیم سازی در حوزهی شهرستانی خود را دارند.
اختیار هر شهرستان با فرمانداران است
«علی فتح اللهی» فرماندار رشت به مرور میگوید: با وجود اینکه فرمانداران تابع تصمیمات ستاد استانی کرونا هستند اما فقط این اختیار را دارند که محدودیتهایی برای مراکز تفرجگاهی و سواحل شهرستان خود درنظر بگیرند و از اسکان مسافران در پارکها و پیاده روها جلوگیری کنند. بنده بعنوان فرماندار این اختیار را دارم که ورودی شهرستان خودم را مسدود کنم اما نمیتوانم برای سایر نقاط تصمیم گیری داشته باشم.
فرماندار رشت معتقد است اجرای محدودیتهای ترددی و وضعیت تعطیلی در هر استان تابع یکسری شاخصها است. ستاد استانی کرونا براساس این شاخصها و آمارهای ارایه شده از شهرستانها تصمیمات نهایی را برای استان اخذ و کلیات جمع آوری شده را به ستاد ملی کشور ارایه میکند.
اما شاخصهای مورد تأیید ستاد استانی کرونا برای اعمال محدودیتها کدامند که تاکنون برای تشدید محدودیتها در گیلان و درخواست از ستاد ملی کرونای کشور برای قرار گیری در لیست شهرهای منع تردد ناکافی بوده؟ تماسها با مسؤولان دانشگاه علوم پزشکی گیلان برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص چگونگی تعیین شاخصها، طی سه روز گذشته ناموفق بود.
هرچند که برخی از فعالین رسانهای گیلان معتقدند مدیران استان عمدتا ناتوان وغیربومی هستند و این استان را پلی برای رسیدن به مناسب حکومتی در تهران میدانند. لذا از برآیند تصمیمات ستاد استانی مقابله با کرونا چنین برمیآید که چنین عزمی در مسؤولان غیرگیلانی استان دیده نمیشود.
لازم به ذکر است تا به امروز بنا به اخبار ارایه شده از دانشگاه علوم پزشکی گیلان، با بستری شدن ۸۵ بیمار جدید بدحال در آی سی یوهای مراکز درمانی استان، قطعاً ادامهی این روند شرایط قرمز استان را بدتر خواهد کرد.