رشتیها احتمالا روبروی سه راه کانادادرای رشت، تابلو و دکلهای ایستگاه رادیویی را در یک فضای پر از درخت دیدهاند که در عکس موقعیت آن نسبت به دو بلوار نماز و انصاری دیده میشود.
پروژه در سایت شرکت سرمایهگذاری عمران پارس آینده، به عنوان مجموعهای چند عملکردی با کاربریهای مسکونی، تجاری، اداری و خدماتی با عنوان جام جم رشت که در عرصهای به مساحت ۵۴۶۹۰ مترمربع و زیربنای ۲۳۸ هزار مترمربع در ۱۳ بلوک که برخی بلوکها تا ۲۵ طبقه نیز میرسند معرفی شده که برخی جزییات آن به شرح زیر است:
دوازده بلوک با بالغ بر ۷۰۰ واحد مسکونی، ۱۰۰ باب تجاری، ۱۵۰ دفتر کار، ۲۰ کلاس آموزشی و یک مجموعه ورزشی.
نکات متعددی حول این پروژه مطرح است که فهرستوار و در چند پرسش به آنها اشاره میشود.
-آیا ضوابط عام استقرار ساختمانهای بلند در شهرهای ایران «ابلاغی توسط شورای عالی معماری و شهرسازی» در انتخاب این پروژه رعایت شده است؟
– مثلا در این ضوابط آمده است: «بلندمرتبهسازی در عرصههای مجاز صرفا بر اساس کاربری مصوب امکانپذیر است. لذا وقوع در عرصههای مجاز بلندمرتبهسازی به منزله مجوز برای تغییر کاربری نیست.» حال که حدود شصت درصد زمین کاربری تاسیسات و تجهیزات دارد آیا این تبصره رعایت شده است؟
-در جایی دیگر آمده: «در شهرهای دارای طرح جامع مصوب، احداث ساختمان بلند نباید منجر به افزایش جمعیتپذیری شود و … » آیا افزودن ۲۳۸ هزار مترمربع ساختمان به شهر در قالب بلندمرتبهسازی که قواعد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خاص خود را دارد افزایش جمعیتپذیری نیست؟
-زیرساختهای برق، گاز، آب و فاضلاب برای این متراژ دیده شده است؟
– آثار محیطزیستی این طرح بررسی شده؟ اجرای آن سرانه فعلی فضای سبز رشت را کاهش نمیدهد؟ انرژی مصرفی برای سرمایش، گرمایش و روشنایی در این پروژه، موجب جزیره گرمایی نمیشود؟
– آیا تعارض منافع و یکی بودن مشاور امکانسنجی این پروژه با مشاور مکانیابی بلندمرتبهسازی شهرداری رشت صحت دارد؟
– آیا مطالعات اجتماعی مناسب در این خصوص صورت گرفته است؟ درصد علاقمندی مردم به زندگی در ویلا، آپارتمان، آپارتمانهای پر واحد و بلندمرتبه استمزاج شده است؟
– نگاه سرمایهگذار متوجه شهروندان رشت بوده یا پروژه برای غیر بومیان طراحی شده؟
– تاثیرات پروژه بر روان مردم و انسجام اجتماعی شهر چیست؟
– احتمال افزایش افسار گسیخته بهای مسکن که ویژگی منفی اینگونه طرحها است مورد بررسی قرار گرفته؟
– آیا شهر امکانات امدادرسانی به برجهای ۲۵ طبقه دارد؟
– آیا گزارش عارضهسنجی ترافیک برای این پروژه تهیه شده و اگر شده مشاور چگونه ترافیک این حجم از بارگذاری را توجیه کرده است؟
با فرض ۷۰۰ واحد مسکونی و بعد خانوار سه نفر و بدون در نظر گرفتن باقی کاربریها، بار جمعیتی این پروژه بیش از دو هزار نفر میشود. حال اگر بار سایر کاربریها و مجموعه چند طبقه تجاری در حال ساخت در زمین کانادادرای سابق را با سایر ساختوسازهای معمول منطقه در نظر بگیریم، چون این محدوده از شش صبح تا ده شب ترافیک شدید دارد آیا این بارگذاری منطقی است؟
برخی متخصصان معتقدند؛ مشکلات امروز شهرسازی ناشی از تصمیمات پشت درهای بسته و بر پایه منافع سرمایهگذار است نه حقوق شهروندان و از این رو باید مسیر تصمیمگیری به متخصصان مستقل به نمایندگی از مردم واگذار شود.
بنابراین اگر حرف و حدیثی در طرح وجود ندارد، خوب است پیش از بررسی در کمیسیونهایی مانند ماده ۵ یا امور زیربنایی یا اخذ مصوبه در شورای عالی معماری و شهرسازی، اطلاعات طرح به صورت شفاف در اختیار مردم و متخصصان قرار گیرد تا بررسیها انجام و نقدها مطرح شود.
نوشته را با یک محاسبه ساده بر مبنای قوانین به پایان میبرم تا ابعاد دیگری از پروژه روشن شود.
مطابق نقشه شهر، کاربری کمتر از نیمی از زمین R122 یعنی احداث مجتمع مسکونی ۴ طبقه با سطح اشغال ۳۰ درصد است که حتی اگر آن را به کل زمین تعمیم دهیم، متراژ کل ساختمان قابل ساخت در این زمین به ۹۰ هزار مترمربع نیز نمی رسد، اما متراژ طرح تهیه شده سرمایهگذار ۲۳۸ هزار مترمربع است یعنی بیش از دو و نیم برابر میزان مجاز، ساختمان ساخته خواهد شد.
حال با توجه به سخنانی که بارها از استاندار محترم درباره ترافیک گیلان و رشت و تبعات مهاجرت و مسافرت بیرویه به گیلان شنیده شده، سوال من از استاندار محترم، معاون محترم عمرانی استانداری این است که این همه تلاش برای افزایش جمعیت در شهری که هماکنون نیز آسایش شهروندانش سلب شده و به تنهایی بیش از سی درصد کل جمعیت استان را در خود سکنی داده برای چیست؟
جام جم شما جام جهان نمای جمشید نیست، اما در آن به روشنی میتوان کاهش آسایش رشت و شهروندانش به بهای انتفاع گروهی خاص را دید.
* کارشناس تاسیسات زیربنایی و کنشگر توسعه پایدار