«منظر فرهنگی ماسوله» با مخالفت ایکوموس، رأی یونسکو را برای ثبت جهانی نگرفت و برگشت خورد.
در چهل و پنجمین اجلاس کمیته جهانی میراث فرهنگی یونسکو که امروز در ریاض عربستان برگزار شد؛ «منظر فرهنگی ماسوله» با مخالفت ایکوموس، رأی یونسکو را برای ثبت جهانی نگرفت و برگشت خورد. اما فرصت دیگری به ایران داده شد تا پس از رفع نواقص، این پرونده بازبینی شود.
به نقل از صدای میراث، ایران که با سه پرونده در این اجلاس حضور داشت، موفق شد ۵۴ کاروانسرای تاریخی با قدمت از ساسانی تا قاجار را در قالب یک پرونده به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه کند اما پرونده نفس‌گیر و پربحث منظر فرهنگی ماسوله دیفر شد.
طی این رأی گیری مقرر شد: «پرونده منظر فرهنگی ماسوله» از «عدم ثبت» به «دیفر» تبدیل شود. یعنی ایران می‌تواند دوباره پرونده را برای ثبت جهانی ارسال کند.
نمایندگان کشورهای عمان، امارات، روسیه، عربستان و نیجریه در دفاع از این پرونده اظهارنظر کردند و درخواست تجدیدنظر ایکوموس را داشتند. توجه بیشتر نمایندگان این کشورها بر ساختار تاریخی ـ اسلامی ماسوله بود.
لازم به ذکر است؛ منظر فرهنگی ماسوله از سال ٢٠٠٧ میلادی در «فهرست در انتظار» میراث جهانی یونسکو قرار داشت و به زعم وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، به لحاظ حفاظتی و مدیریتی از شرایط قابل قبولی برای نامزدی ثبت در فهرست میراث جهانی برخوردار بود، از همین رو پرونده پیشنهادی «منظر فرهنگی ماسوله» بنا بر نظر مشورتی و مصوبه شورای ملی ثبت آثار در سال ۱۴۰۰ به دبیرخانه مرکز میراث جهانی یونسکو فرستاده شد تا در اجلاس ۲۰۲۳ بررسی شود.
با این وجود در شهریورماه ۱۴۰۲، گزارشی منسوب به شورای جهانی بافت‌ها و بناهای تاریخی (ایکوموس)، بازوی مشورتی یونسکو در پرونده‌های ثبت جهانی میراث فرهنگی منتشر شد که نوشته بود: «ماسوله ظرفیت ثبت جهانی دارد، اما پرونده تدوین‌شده آن که سال ۲۰۲۱ به یونسکو تحویل داده شد، حاوی ایرادات اساسی است و به همین دلیل ایکوموس درخواست رد پرونده ثبت جهانی ماسوله را دارد.» این درحالیست که در ارزیابی میدانی پرونده ماسوله از سوی شورای جهانی بافت‌ها و بناهای تاریخی (ایکوموس) در تابستان ۱۴۰۱ که توسط کارشناس اعزامی یونسکو انجام شد؛ گزارش ارزیاب یونسکو حائز جنبه‌های مثبت از ثبت جهانی ماسوله بود.
