نگرانیم…

سدهای لاستیکی؛ راه نجات تالاب انزلی؟

0 25

امروزه خبرهای زیادی مبنی بر کثرت احداث سدهای لاستیکی در استان گیلان به چشم می‌خورد یا به مرحله اجرا درآمده‌اند و یا به جهت مکان‌یابی نادرست بر اثر مخالفت دوستداران و متخصصین محیط‌زیست متوقف شده‌اند.

در خبری جدید در یکی از جلسات کارگروه‌های مهم در استان مطلبی در سایت‌ها به چشم بنده حقیر مبنی بر تنها راه نجات تالاب انزلی سد لاستیکی است خورد که بسی جای تامل دارد.

یکی از مهم‌ترین معضلات پیش رونده در استان عدم انجام ارزیابی‌های صحیح، اثرات و ریسک‌های پروژه‌های پیشنهادی (در زمینه اقدامات و رویکردهای احیا، اصلاح، ترمیم، تخفیف عوامل تنش‌زای محیط‌زیست) است که انجام پروژه نه تنها مشکلی را حتی در بلند مدت رفع نمی‌کند بلکه هزینه‌های گزاف را چه از جهت اقتصادی و چه از جهت زیست‌محیطی متوجه پذیرنده‌ها در سطوح مختلف خواهد کرد.

حال برای تالاب انزلی بعد از بسیاری از راهکارها که غالبا هیج سازگاری با محیط طبیعی تالاب نداشته‌اند پیشنهاد سد لاستیکی مطرح می‌شود. اصلا بحث روی درست بودن و یا نادرست بودن این رویکرد نیست؟

تنها یک پیشنهاد از طرف یک دلسوز محیط‌زیستی است که سال‌ها در جنبه‌های مختلف در حال مطالعه و فعالیت است، اکوسیستم‌های طبیعی به ویژه اکوسیستم‌های حساس و آسیب‌پذیر چون تالاب انزلی اصلا قابلیت پیاده‌سازی رویکردهای سریع و کوتاه مدت را ندارند چرا که ما با یک اکوسیستم زنده مواجه هستیم و ممکن است که نتایجی مثبت در کوتاه مدت شاهد باشیم ولی در بلند مدت اثرات آن برعکس خواهد بود .

تالاب انزلی در شرایط حال، با چالش‌های مختلفی مواجه است از طرفی آلاینده‌ها، مواد مغذی، سطح تراز آب، میزان رسوب، سنبل آبی، جلبک و … همچنین بسیاری از مشکلات دیگر که مربوط به موجودات و بهره‌برداران آن است. بطورکلی اکوسیستمی با شرایط آسیب‌پذیری شدید است که حتی در بسیاری از قسمت‌های آن می‌توان واژه شرایط بحرانی را برای آن به کاربرد.

هدف اصلا بحث تخصصی نیست هدف ارائه راهکارهای مناسب برای اکوسیستم مناسب است. مگر نه این است که ما سد می‌زنیم تا آب را ذخیره کنیم و برای اهداف دیگر استفاده کنیم. آیا آب تالاب انزلی و حتی اکوسیستم تالاب و رودخانه‌های منتهی به آن پذیرای چنین سازه‌هایی هستند؟

ایا ماندن آب در سدها بر سطح مواد مغذی و تشدید پدیده تغذیه‌گرایی، اسیدیته، دما، فلزات سنگین و هزاران پارامتر دیگر نمی‌تواند تاثیرگذار باشد. بر روی موجودات چه؟

با نفس اینکه سدهای لاستیکی یکی از راه‌های درست که کمترین آسیب را بر محیط‌زیست می‌گذارد شکی نیست، بسیاری از اسناد علمی و سوابق پروژه‌ها این را صحه گذاشته‌اند. ولی آیا برای هر اکوسیستمی این راهکار صحیح است؟ آن هم تالاب انزلی؟

درست‌تر نیست که قبل از ارائه چنین طرحی، مطالعات اولیه مبنی بر بررسی قابلیت پذیرا بودن تالاب انزلی برای چنین رویکردهایی از طریق مطالعات ارزیابی ریسک و مطالعات ارزیابی اثرات و حتی مکان‌یابی و امثالهم انجام گیرد و اینقدر سریع وارد عمل نشویم.

ما دلسوز محیط زیستمان هستیم و از اینکه اکوسیستم‌های استان یک به یک در حال نابودیست نگرانیم ولی روشی را پیاده کنیم که اصولی بوده و برای تمامی سناریوهای شکست هم در این مطالعات راهکار داشته باشیم تا اینکه دیگر نگوییم ۵ سال از پروژه ۷ ساله احیای تالاب انزلی نتیجه‌ای نداشت.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.