باغ و ساختمان تاریخی کارخانه ابریشم کشی رشت که این روزها در معرض فروش و تخریب قرار گرفته، هنوز به ثبت ملی میراث فرهنگی نرسیده است.
این کارخانه قدیمی که به گفته فعالان میراث فرهنگی، قدمتی درحدود یکصد و پنجاه سال و در باغی به وسعت سه هکتار واقع شده از اولین کارخانه‌های ابریشم کشی گیلان است که توسط محمد حسین امین الضرب در دوره قاجاریه و در محله لب آب رشت پایه گذاری شد، حال خبرها از قطع درختان کهنسال، فروش باغ و تخریب ساختمان تاریخی درون آن حاکی است. سرنوشتی که در سالهای اخیر دامنگیر بسیاری از بناهای تاریخی رشت در نبود حفاظت میراثی از آنها شده است.
به گفته سرپرست اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان، این بنای تاریخی هنوز به ثبت ملی میراثی نرسیده است. این در حالیست که از مالکین فعلی باغ و ساختمان تاریخی آن اطلاعاتی در دست نیست. «ولی جهانی» سرپرست اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی گیلان در این خصوص به مرور گفت: باغ و ساختمان موجود در آن دارای مالکیت شخصی است که به دلایل مختلف تاکنون مورد ثبت ملی قرار نگرفته است.
جهانی با بیان اینکه این اداره کل هر ساله به تعداد ۱۰ اثر و بنای تاریخی ظرفیت ثبت میراثی دارد اظهار کرد: به دلیل تعدد بناهای تاریخی و میراثی در گیلان هنوز موفق به ثبت این اثر نشدیم. اما با توجه به اخباری مبنی بر فروش این باغ و تخریب ساختمان قدیمی ابریشم کشی درون آن با شهرداری رشت در حال رایزنی هستیم تا هر چه سریعتر این بنا را به ثبت میراثی برسانیم. ساختمان تاریخی کارخانه ابریشم کشی رشت در محوطه «اداره کل غله و خدمات بازرگانی استان گیلان» واقع شده است.
به نقل از شبستان «حاج محمد حسین امین الضرب» تاجر دوره قاجاریه، فعالیت‌های تجاری خود را در گیلان با احداث کارخانه ابریشم کشی و صدور ابریشم تولیدی به اروپا به مدت ۲۰سال در انحصار خود داشت و ابریشم تولید گیلان را به استانبول، مصر و مارسی صار می‌کرد. امین الضرب، برای بهبود تولید ابریشم که بیشتر به روش سنتی بود، زمینی را برای راه‌اندازی کارخانه ابریشم کشی از «آقامحمد خان رشتی» در قریه برکاده رشت خریداری کرد و در سال ۱۸۹۰ میلادی مصادف با ۱۲۶۳ خورشیدی به کمک کارشناسان فرانسوی، دستگاه‌های این کارخانه را با سرمایه ۳۰۰هزار تومان و با صد کارگر دایر کرد. کارخانه امین الضرب، با مدیران فرانسوی و با کارگران ایرانی حدود سه سال با موفقیت توانست یکی از نخستین صنایع بومی ایرانی را در مرکز تولید ابریشم ایران ایجاد کند.
