اینبار پیش بینی های هواشناسی گیلان و فضای مجازی درست از آب درآمد و بین ۴۰ تا ۶۰ سانتی متر بارش برف شهرستانهای مختلف استان را در نوردید.
علیرغم اینکه ازهفته‌ی گذشته پیش بینی بارش فوق شدید برف اعلام شده بود اما همه‌ی دستگاههای اجرایی استان بخصوص ستاد مدیریت بحران بار دیگر ثابت کردند آنگونه که از سطح بالای آمادگی های خود خبر می‌دادند اما درعمل در برابر برف بیش ازهمیشه ناتوان وعاجز هستند.
قطع برق بیش از ۲۵۰ هزار مشترک گیلانی ، قطع آب شرب ۵۰ روستا، مسدود شدن مسیرهای منتهی به رشت و خیابانها و معابر شهر، بسته شدن جاده اصلی رشت – قزوین محدوده شاه عباسی تا پلیس راه و محور فومن – شفت – سراوان و امام زاده هاشم و محور آستارا- اردبیل و خلخال- اسالم و در راه ماندن هزاران خودرو در ورودی‌های استان از جمله بحرانهای ایجاد شده در پی بارش برف پیش بینی شده از هفته گذشته در گیلان بود.
قطع برق در برخی از مناطق شهر رشت در حالی از نیمه شب ۲۱ بهمن رخ داد که وسایل گرمایشی شهروندان دراثر قطعی برق، خاموش و هزاران شهروند رشتی ساعتهای زیادی شب برفی خود در سرما به صبح رساندند. قطعی و نوسانات شدید برق تا عصر روز ۲۲ بهمن در بیشتر مناطق رشت ادامه داشت.
همه‌ی این اتفاقات در حالی رخ داد که از چند روز باقی مانده به بارش سنگین برف، مسوولان دستگاههای خدمات رسان از جمله ستاد بحران و شهرداری و فرمانداری به طور مکرر در جلسات مختلف از میزان سطح بالای آمادگی در مواجه با برف خبر می‌دادند. ادعایی که خیلی زودتر از تصور، خلاف آن ثابت شد و نشان داد مسوولان استان در مدیریت بحران برف تا چه اندازه عاجز و ناتوان هستند و باردیگر این شهروندان هستند که باید با پیامدهای بارش برف و مشکلات آن دسته پنجه نرم کنند.
چالشها و مشکلات برفی تا حدی گریبانگیر شهروندان گیلانی شده که اکنون می‌توانند تجربه‌ی بارش برف ۲۱ و ۲۲ بهمن ۹۸ را که می‌توانست برایشان خاطره انگیز باشد به تجربه تلخ سالهای ۸۳ ، ۸۶ و ۹۵ اضافه کنند تا یادشان باشد ستاد مدیریت بحران در گیلان، بود و نبودش در بحرانها بی تاثیر وعاجزتر ازهمیشه بوده است.
چه خوب می‌شد مسوولان ستاد مدیریت بحران استان و سایر دستگاههای خدمات رسان کمی از تجربه‌ی سایراستانهای برف خیز کشور که حدود دو ماه است روزهای برفی را مدیریت می‌کنند بهره مند می‌شدند و اینگونه از غافلگیری خود سخن نمی‌گفتند.
این درحالیست که کشورهای همسایه ایران تجربه های موفقی در مدیریت بحرانهای طبیعی پشت سرگذاشتند. لذا با نگاهی به تهمیدات مدیریت بحران سایر کشورهای جهان به راحتی می توان با الگو برداری درمقیاس خیلی کوچکتر نسبت به کاهش مخاطرات بحرانها اقدام کرد.
یکی از این تمهیدات، کاهش بحران از طریق کاهش مخاطرات برمبنای اصل به حداقل رسانیدن خسارات است. این برنامه در کشورهایی از جمله ژاپن و هند با اقداماتی مانند ایجاد دستورالعملهای مدیریت بحران برای بخشهای جغرافیایی مختلف متناسب با خطرات، ایجاد سیستمهایی به منظور فعال شدن و ایجاد واکنش مناسب در زمان حادثه نظیرتقویت سیستمهای امداد و نجات و تخلیه، ایجاد زیرساختهای ارتباطی و ترابری مقاوم درحوادث، ایجاد استانداردهای طراحی کارهای عمرانی متناسب با اهمیت آنها، پیشبرد تحقیق درمورد بحرانها و پیشگیری ازآنها، ارزیابی و انتشار میزان ریسک بحرانهای محلی و انعکاس آنها در توسعه و کاربری اراضی بخشهای جغرافیایی مختلف، سیستمهای اعزام داوطلب و سیستمهای جانشین فعالیتهای اداری و تدارکات برای مردم نیازمند کمک درهنگام وقوع بحران است.
با نگاهی ساده تر به این قوانین به راحتی می‌توان به این نکته دست یافت که برای تمرکز برمدیریت بحران، حضور یک نهاد ملی هماهنگ کننده در شورای مرکزی مدیریت بحران با برخورداری از بودجه سالانه و استفاده ازظرفیت نهادهای اجتماعی و مردمی درکاهش مخاطرات و کاهش قوانین بسیارتاثیر گذاربوده است. موضوعی که در کشور و بخصوص استان گیلان به آن بی‌توجهی شده است.
این درحالیست که قوانین مدیریت بحران درایران که قدمتی نزدیک به یک قرن دارد و در آن براستفاده ازظرفیت همه‌ی نهادها، ارگانهای نظامی، دستگاههای مختلف اجرایی و سازمانهای مردم نهاد تاکید بسیار شده است.
حال حجم مشکلات ناشی از بارش برف روز گذشته در شهر رشت این سوال را برای شهروندان مطرح کرده سهم بودجه مدیریت بحران شهرداری رشت در لایحه بودجه چه میزان است؟ ماه گذشته در حالی لایحه بودجه‌ی سال ۹۹ را به شورای شهر رشت ارایه شد که بودجه‌ی اختصاص داده شده به مدیریت بحران در آن نامشخص است.
بودجه‌ی سال ۹۹ رشت برابر با ۸۷۵ میلیارد تومان پیش بینی شده است که سهم بخش هزینه‌ای ۴۳ درصد، سهم تملک و دارایی سرمایه ای ۵۵ درصد و تملک و دارایی‌های مالی۲ درصد است. یقینا با اختصاص سهم چند میلیاردی از بودجه‌ی شهربه مدیریت بحران و انعقاد قراردادهای اجاره‌ی ماشین آلات از بخش خصوصی و شهرهای کمتر درگیر شده با بارش برف می‌توان از میزان خسارت وارد شده کاست.
حال باید دید خبر تصادف ساختگی برای شهردار رشت و یا عذرخواهی یا بیخیالی اعضای شورا نسبت به واقعه‌ی اخیر یا همچنین بی اعتنایی مدیریت بحران استان و نیز استاندار معضلی از مشکلات اساسی ما حل می‌کند یا خیر؟
