تجربه‌ی تئاتر آنلاین با صندلی‌های خالی در ایام کرونا
نگاهی به سی و دومین جشنواره تئاتر استان گیلان
سی و دومین جشنواره تئاتر استان گیلان از دیروز به مدت سه روز در مجتمع خاتم‌الانبیا رشت در حال برگزاری است و فردا نیز به اتمام می‌رسد. این جشنواره که برگزیدگان آن به جشنواره فجر معرفی می‌شوند در ابتدا قرار بود از یکم آذر ماه جاری آغاز شود اما به دلیل شرایط بحرانی کرونا در آن برهه‌ی زمانی به تعویق افتاد. شرایط کرونا باعث شده تا اجراها بدون حضور تماشاگران به روی صحنه بروند.
تئاترهای آنلاین میزبان گیلانی‌ها
این جشنواره با ۹ اثر که شامل پنج نماینده از رشت، و یک نماینده از شهرهای انزلی، فومن، آستانه و لاهیجان در حال برگزاری است و نمایشها به صورت آنلاین از صفحه‌ی آپارات اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان به نمایش درآمد.
«تذکره سپیده بانو و غلام سیاه» اثر «مهدی پتکی» از رشت، «مهرنوش ثابت‌نیا» از رشت با «کورتراژیک»، «یک شب دیگر هم بمان سیلویا» اثر «حمیدرضا حسین‌زاده» از انزلی، «خواب‌های شیشه‌ای» اثر «رضا عباسی» از فومن، «مهرداد بخشی آبکنار» با نمایش «نگاتیو» از رشت، «کاپوچینوی ایرلندی» اثر «حمیدرضا شعبانی» از لاهیجان، «مصطفی خوش‌نشین» با «پلی از جنس شیشه» از آستانه اشرفیه، «بریده‌ها» از «رضا فتوت خواه» از رشت و «زهرا صدری» با «لبخند باشکوه اقای گیل» از رشت ۹ نمایش حاضر در این مرحله هستند که مورد داوری قرار می‌گیرند.
اختتامیه این جشنواره، فردا چهارشنبه همزمان با اختتامیه دوره نمایش‌نامه نویسی بزرگداشت استاد حبیب پورسیفی برگزار می‌شود.
در اینباره مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان گفت: رشد و توسعه فعالیت‌های اجتماعی و آگاهی بخشی با تکیه بر هنر نمایش، بومی سازی ظرفیت‌های فرهنگی و هنری با تکیه بر استعدادهای جوان و استفاده از بسترهای فرهنگی و هنری برای رشد و اعتلای فرهنگ عمومی از اهداف برگزاری سی و دومین جشنواره تئاتر استانی گیلان است. امسال بر خلاف سالهای گذشته، با توجه به شرایط خاص کشور و استان از نظر شیوع ویروس کرونا و با تصمیم شورای سیاستگذاری، این مرحله از جشنواره که هر ساله با حضور جمعی کثیری از علاقه مندان به حوزه هنر به ویژه تئاتر و نمایش استان گیلان برگزار می‌شد امسال بدون حضور تماشاگر و به صورت آنلاین در حال برپایی است.
به گفته‌ی «محمد فاضلی»، این جشنواره در موضوعات مرتبط با شعار سال ۹۹ (جهش تولید)، موضوعات مرتبط با بیماری کووید ۱۹ و کاهش آسیب‌های اجتماعی، موضوعات مرتبط با شور و نشاط اجتماعی و تحکیم خانواده، موضوعات مرتبط با فرهنگ و هنر بومی و منطقه‌ای و ایرانی و اسلامی و موضوعات مرتبط با یکصدمین سال شهادت میرزا کوچک جنگلی برگزار شده است.
همچنین آقایان «نادر بهرانی مرند»، «اتابک نادری» و «سید وحید فخر موسوی» داوران سی و دومین جشنواره تئاتر استانی گیلان هستند.
کسی به تئاتر استان کمک نمی‌کند
«مجید پتکی» کارگردان نام آشنای گیلانی که با اثری از یک نویسنده بومی و نمایش‌نامه‌ای سنتی-سیاه‌بازی در این جشنواره شرکت کرده، با بیان گلایه‌هایی از وزارت ارشاد گیلان برای عدم توجه به نمایش‌های آیینی-سنتی گیلان گفت: با توجه به این که چند سالی‌ست مسوول انجمن نمایش آیین سنتی گیلان هستم می‌توانم بگویم که این مجتمع هم‌اکنون هیچ جایگاه خاصی در هنر استان ندارد و با این که یک اتاق در ساختمان مجتمع خاتم‌الانبیا در اختیار ما قرار دادند اما عملا آن اتاق برای ما نیست و اشخاص دیگری در آن فعالیت می‌کنند. مجید پتکی در ادامه افزود: قول‌هایی به گروه‌ها با توجه به هزینه‌هایی که کردند داده شده که تا الان خبری از عملی شدن این قول‌ها نبوده است.
«مهرداد بخشی» کارگردان تئاتر که با نمایش نگاتیو در این جشنواره شرکت کرده گفت: بخش عمده این جشنواره بعد از اجراها بود که همه افراد دور هم جمع می‌شدند و گفت‌و‌گویی در باب تئاتر شکل می‌گرفت اما کرونا امسال این امکان را از ما گرفت. با برگزاری این جشنواره با این شرایط مشکلی ندارم چون باید جهت شرکت در فجر نماینده‌های استانی معرفی بشود. اما از شکل برگزاری آن گلایه دارم زیرا علاوه بر آن که تماشاگری نمی‌تواند کارها را ببیند، گروه‌های شرکت‌کننده نیز نمی‌توانند اجراهای رقبای خود را تماشا کند.
وی ادامه داد: البته باز هم نمی‌توان مسوولان را مقصر این نحوه برگزاری دانست و به هر حال جبر کنونی ایجاب کرده تا اجراها اینچنین به روی صحنه بروند. این کارگردان در رابطه با شرایط مالی و حمایت از هنرمندان گفت: در گذشته به منتخبان جوایز ارزشنمندی داده می‌شد که الان تبدیل به خاطره شده و موجب شده ارزش هنرمند کم‌تر شود. برای مثال اگر بخواهم بگویم، در استان خراسان رضوی سایر سازمان‌ها به برگزاری این‌گونه جشنواره که نماد تئاتر یک استان است کمک می‌کنند که همچین اتفاقی در گیلان نمی‌افتد و موجب شده ما بسیاری از کارگردان‌های خوب و حرفه‌ای را از دست بدهیم.
کرونا و تئاتر بدون تماشاچی
«مصطفی خوشه‌چین» که با اجرای پلی از جنس شیشه به عنوان نماینده آستانه‌اشرفیه در این جشنواره شرکت کرده است هم به مرور گفت: ما با همین شرایط کرونا و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی توانسته بودیم این اجرا را به صحنه ببریم و ای کاش این جشنواره نیز با حضور هرچند اندک تماشاگران برگزار می‌شد.
«مهرنوش ثابت‌نیا» هم که با یک اجرای متفاوت با موضوع زنان به اسم کورتراژیک به روی صحنه رفت از برگزاری این جشنواره با همه کم و کاستی‌هایش استقبال کرد و این اجراها را لازمه اصلی در این برهه زمانی کرونا دانست.
نبود سالن مناسب برای تئاتر
«زهرا صدری» کارگردان نیز تئاتر «لبخند با شکوه آقای گیل» را با نمایش‌نامه‌ای از اکبر رادی را به روی صحنه برده است. این نمایش اولین تجربه‌ی صدری در مقام کارگردانی است. این کارگردان در رابطه مکان برگزاری این جشنواره گفت: اجرای من یازده بازیگر دارد و به طور کلی این درد همه ماست که ای کاش رشت یک سالن دیگر داشت و برای اجراهایی مثل اجرای من مشکلاتی ایجاد نمی‌شد.
«رضا عباسی» بازیگر و کارگردان گیلانی هم با تئاتر خواب‌های شیشه‌ای از فومن در این جشنواره شرکت کرد. این کارگردان با دیدگاه دیگری نسبت به شرایط امروزی تئاتر گلایه داشت و حال و هوای کنونی تئاتر استان را مورد انتقاد قرار داد. وی همچنین به موضوع هزینه‌های انجام شده برای کارهای ضعیف تئاتر اشاره کرد و عدم حمایت‌های مناسب سازمان‌ها به ویژه شهرداری و وزارت ارشاد اشاره کرد و به شدت از سلیقه ضعیف جامعه در انتخاب تئاتر گلایه کرد.
