تناقض‌ها گیجم کرد
بازخوانی سفر ۴ سال پیش برنده نوبل اقتصاد ۲۰۲۰ به ایران:
پل میلگروم، استاد اقتصاد دانشگاه استنفورد آمریکا که روز دوشنبه(۲۱ مهر) به همراه رابرت ویلسون برنده جایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰۲۰ میلادی شد، نزدیک به چهار سال پیش به دعوت دانشجوی ایرانی خود به شهرهای تهران، اصفهان، شیراز و کاشان سفر کرده و در جمع‌بندی آن گفته بود: «خیلی چیزها دیدم که هنوز تحلیلی درباره آن ندارم. تناقض‌هایی هم دیدم که باید بیشتر درباره آن مطالعه کنم.»
پُل میلگروم(Paul Milgrom) روز یکشنبه چهاردهم شهریور ۱۳۹۵ به دعوت محمد اکبرپور، دانشجوی مقطع دکترای خود به ایران سفر کرد تا در کارگاه آموزشی علم جدید طراحی بازار سخنرانی کند.
او سپس در گفتگویی مفصل با آقای اکبرپور(استادیار فعلی دانشگاه استنفورد) که هفته نامه «تجارت فردا» آن را در شماره ۱۹۳ خود منتشر کرده، در مورد انگیزه سفر خود به ایران و نیز برداشت‌های اجتماعی‌اش از این کشور سخن گفته است.
آقای میلگروم در بخشی از این گفت و گو که حول محورهایی همچون نظریه بازی، طراحی بازار، مکانیسم‌های حراج و اقتصاد خرد مدرن انجام شده، در مورد دلیل سفرش به ایران گفته که افزون بر علاقه آقای اکبرپور برای شناساندن کشورش به او، مشتاق بوده تا شناخت بیشتری نسبت به کشوری پیدا کند که دو تن از دانشجویان خوبش یعنی محمد اکبرپور و علی مدنی‌زاده از آنجا آمده بودند.
برای من جالب بود، آن شب که با تعدادی استاد دانشگاه قرار گذاشتیم، من و تو چند دقیقه زودتر در محل قرار حاضر شدیم اما اولین نفری که سر قرار حاضر شد، ۴۰ دقیقه تاخیر داشت. خوب هنوز به این نتیجه نرسیده‌ام که اگر برای مردم در تهران، وقت این قدر بی‌اهمیت است، چطور در خیابان این قدر بد رانندگی می‌کنند و سر ثانیه‌ها با هم رقابت می‌کنند. راستش گیج شده‌ام و هنوز درباره آن جوابی پیدا نکرده‌ام.
اقتصاددان شهیر آمریکایی سپس در مورد تجربه سفر به تهران، اصفهان، شیراز و کاشان گفته است: «برای من بسیار جالب بوده. خیلی چیزها دیدم که هنوز تحلیلی درباره آن ندارم. تناقض‌هایی هم دیدم که باید بیشتر درباره آن مطالعه کنم. مثلاً رفتاری که مردم با خودشان و دیگران دارند. اینکه بسیار خوش‌برخورد و مهربان هستند اما رفتارشان در رانندگی و در خیابان و ترافیک بسیار بد است.»
آقای میلگروم همچنین افزوده است: «برای من جالب بود، آن شب که با تعدادی استاد دانشگاه قرار گذاشتیم، من و تو چند دقیقه زودتر در محل قرار حاضر شدیم اما اولین نفری که سر قرار حاضر شد، ۴۰ دقیقه تاخیر داشت. خوب هنوز به این نتیجه نرسیده‌ام که اگر برای مردم در تهران، وقت این قدر بی‌اهمیت است، چطور در خیابان این قدر بد رانندگی می‌کنند و سر ثانیه‌ها با هم رقابت می‌کنند. راستش گیج شده‌ام و هنوز درباره آن جوابی پیدا نکرده‌ام.»
البته او در ادامه این گفتگو به تمجید از خرده فرهنگ‌های مثبت ایرانی پرداخته و احترام ایرانی‌ها به یکدیگر و به ویژه به بزرگتر‌ها را بسیار خوشایند توصیف کرده و آرزو کرده که دورهمی‌های خانوادگی صمیمانه‌ای را که در ایران تجربه کرده، بتواند در جامعه آمریکا تکرار کند و شاهد باشد.
برنده جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۲۰ همچنین خاطر نشان کرده که اکثر افرادی که او در ایران با آنها برخورد داشته بسیار صادقانه کار می‌کردند و به درستی کاری که انجام می‌دادند، اعتقاد داشتند.
آقای میلگروم در ادامه گفتگو با هفته نامه تجارت فردا در مورد سیاست خصوصی‌سازی در ایران نیز اظهارنظر کرده و تاکید کرده است: «دولت نباید مهم‌ترین سرمایه‌اش را به راحتی با سپردن به تعدادی ثروتمند فعال در صنعت از دست بدهد. دولت باید برای خصوصی‌سازی مزایده‌ای طراحی کند که اولاً درآمد بالایی برای دولت تولید کند و پس از آن، شرایط بازار خصوصی‌شده پس از خصوصی‌سازی به شکلی باشد که رقابت بالای صنایع به بهبود حقوق مصرف‌کنندگان منجر شود.»
پل رابرت میلگروم که در حال حاضر ۷۲ سال سن دارد، از سال ۱۹۸۷ میلادی تاکنون(۳۳ سال) استاد صاحب کرسی دانشگاه استنفورد است. او متخصص نظریه بازی است و تبحر ویژه‌ای بر نظریه حراج و استراتژی‌های قیمت‌گذاری دارد.
آقای میلگروم به همراه با رابرت بی ویلسون «برای بهبود نظریه حراج و ابداع روش‌های جدید حراج» به عنوان برندگان جایزه سوریز ریکس‌بنک(Sveriges Riksbank) به یاد آلفرد نوبل (نوبل اقتصاد ۲۰۲۰) معرفی شدند.
این دو اقتصاددان آمریکایی موفق شده‌اند قالب‌هایی را طراحی کنند که تعیین می‌کند که تحت چه شرایطی و برای چه کالا و خدمتی، چه نوع حراجی باید انتخاب شود تا سود یا حجم فروش بالاتری حاصل شود.
آقای میلگروم همچنین موفق شده چندین شرکت را با هدف ارائه خدمات نرم‌افزاری برای برگزاری حراج‌ها و مبادلات تجاری پیچیده تاسیس کند.
