پل تاریخی غازیان آن سوی غبار ویرانی چشم‌انتظار دستان مرمت‌گر است. این پل که بخشی مهم از هویت و حافظه‌ی جمعی شهر انزلی محسوب می‌شود، اولین پل متحرک ایران و از معدود پل‌های پیشرفته‌ی دنیا در آن دوران به شمار می آمد. پلی که هر چند مسوولیت ترافیکی‌اش از سال ۱۳۸۴ به پلی نوساز منتقل شد، اما از اهمیتش که جزو پل‌های میراثی ایران است و با شماره ۱۵۱۴ به ثبت رسیده، ذره‌ای کم نشده است. حکایت اهمیت این اثر، چشم‌انداز کم‌نظیر و ارزش تاریخی‌اش در سال‌های اخیر از سوی مردم، رسانه‌ها، سمن‌ها و مسوولان بارها و بارها روایت شده، اما جان عزیزش همچنان از تنهایی و رنجوری نشان دارد. تردیدی وجود ندارد که وضعیت کنونی این اثر ملی نیازمند رسیدگیِ اصولی و فوری است، هر چند درباره‌ی مرمت آن در سال‌های اخیر بسیار شنیده ایم، اما متاسفانه اوضاع و احوال پل غازیان همچنان اسفبار است.
لازم به ذکر است که فروردین ماه سال ۱۳۹۹ اعلام فراخوان برگزاری مسابقه‌ی ملی بهسازی و کف سازی پل تاریخی غازیان از سوی شهرداری و کمیسیون عمران شهرداری انزلی منتشر شد. البته انتشار این فراخوان با اظهار نگرانی دوستداران میراث فرهنگی در انزلی و کنشگران شهری به سبب روشن نبودن جزییات فراخوان و چگونگی اجرای طرح، همراه بود. کنشگران با تاکید بر اهمیت مرمت آثار تاریخی خواستارِ توجه بیشتر و انجام مرمت با نظر کارشناسان زبده آثار تاریخی بودند.
گام‌هایی که نتیجه‌ی مطلوب دربر نداشت
رییس اداره‌ی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وقتِ بندرانزلی اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ در گفت‌وگو با خبرنگار مهراعلام کرد:« مرمت پل پس از جمع آوری لوله‌های آب و تجهیزات مخابرات از روی پل انجام می‌شود. در این زمینه سازمان بنادر و دریانوردی با پرداخت حدود یک میلیارد تومان بابت مطالعه و مرمت پل کمک می‌کند. قرار بر این است پس از جمع آوری لوله‌ها و انجام کارهای مطالعاتی، مشاور از سوی شورای شهر و پیمانکار از سوی اداره‌ی میراث معرفی شود. در ابتدای کار نتایج مطالعات در شورای فنی میراث مورد بررسی قرار می‌گیرد و در ادامه اگر طرح مورد تأیید قرار گرفت و نواقص آن با نظر شورای فنی برطرف شد، برای اجرا به پیمانکار مرمت تحویل داده می‌شود.»
«شعبان جعفری» با تاکید بر اهمیت پل غازیان و وجه گردشگری آن، یادآور شد: برای این پل در سنوات گذشته اعتباری در راستای مواردی چون کف سازی، نورپردازی و فضای مکث در نظر گرفتیم، اما متاسفانه مشارکت و همراهی دیگر دستگاه‌های ذی‌ربط نظیر ادارات میراث فرهنگی و بنادر و دریانوردی وجود نداشت.
و اما مدیر کل بنادر و دریانوردی گیلان آبان ماه امسال در گفت و گو با ایرنا اظهار می‌کرد که این نهاد در تعامل میان شهر- بندر پل تاریخی و میراثی غازیان در بندرانزلی را ایمن سازی می‌کند. «حمیدرضا آبایی» در این مصاحبه چنین گفت: با توجه به علاقه گردشگران و مردم انزلی برای تردد در پل تاریخی و میراثی غازیان، بنادر و دریانوردی گیلان بازسازی این پل تاریخی را که در قسمت نرده های فلزی دچار پوسیدگی شده را برای جلوگیری از بروز هرگونه حادثه و مشکل مد نظر قرار داده است و به همین منظور در نشستی با حضور نماینده ، شهردار و رئیس شورای شهر انزلی و نماینده اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شرایط پل غازیان مورد بررسی قرار گرفت.
وی اعلام کرد که اداره کل بنادر و دریانوردی گیلان در نظر دارد با ایمن سازی و سبک سازی میزان آسفالت و باری که بر روی پل غازیان قرار دارد نسبت به ایمنی آن سریعاً اقدام کند و این اداره کل پس از اخذ مجوزهای لازم از سازمان بنادر و دریانوردی به فوریت اقدام موثر خود را در این زمینه آغاز خواهد کرد.
ضرورت وجود تعامل بین متولیان
بی‌تردید نگهداری و مرمت پل غازیان نیازمند مشارکت متولیان ذی‌ربط است. رییس شورای اسلامی شهر انزلی در گفت‌وگو با مرور اظهار کرد: مالکیت پل غازیان با وزارت راه است و گفته می‌شود بخشی از مسوولیت حفط و نگهداری آن بر عهده‌ی شهرداری و بخشی دیگر متوجه اداره‌ی بنادر و دریانوردی است و البته از آنجا که این پل بعنوان اثر ملی به ثبت رسیده است، الزامات در نظر گرفته شده از سوی اداره‌ی میراث فرهنگی نیز باید لحاظ شود.
حدود سه ماه پیش جلسه‌ای برگزار شد و قرار بود اعتباری برای پل غازیان از سوی سازمان بنادر و دریانوردی در قالب تعامل بندر-شهر اختصاص داده شود، که تا به امرور تکلیف مشخص نشده است.
«شعبان جعفری» با تاکید بر اهمیت پل غازیان و وجه گردشگری آن، یادآور شد: برای این پل در سنوات گذشته اعتباری در راستای مواردی چون کف سازی، نورپردازی و فضای مکث در نظر گرفتیم، اما متاسفانه مشارکت و همراهی دیگر دستگاه‌های ذی‌ربط نظیر ادارات میراث فرهنگی و بنادر و دریانوردی وجود نداشت.
وی درباره‌ی نتیجه‌ی جلسه‌ای که آبان ماه با محوریت پل غازیان برگزار شد، گفت: حدود سه ماه پیش جلسه‌ای برگزار شد و قرار بود اعتباری برای پل غازیان از سوی سازمان بنادر و دریانوردی در قالب تعامل بندر-شهر اختصاص داده شود، که تا به امروز تکلیف مشخص نشده است. خبرهای غیر رسمی که به دست ما رسیده حاکی از این است که تهران موافقت نکرده و این موضوع، منوط به این دانسته شد که وقتی رییس سازمان بنادر در انزلی حضور یافت، جلسه‌ای با ایشان داشته باشیم.
جعفری افزود: در سفر اخیر رییس جمهور به گیلان، بعلت تعدد بازدیدهایی که وزرا در استان داشتند، ما در جریان زمان حضور رییس سازمان بنادر در انزلی قرار نگرفتیم؛ در صورتی که خواهان بازید ایشان از پل غازیان در راستای لحاظ کردن اعتبار برای مرمت آن بودیم که متاسفانه این موضوع تحقق نیافت. از سوی دیگر توقع داریم، اداره‌ی میراث فرهنگی نظرات کارشناسی خود را درباره‌ی کارهایی که می‌توان بر روی این سازه انجام داد، اعلام کند، اما تا کنون این کار صورت نگرفته است.
ضرورت مرمت اساسی
پل غازیان نیازمند تعمیرات اساسی است و اعتبارات مورد نیاز برای این مرمت از توان شهرداری خارج است، جعفری در پایان اظهاراتش با بیان این موضوع گفت: تعویض نرده‌های فرسوده‌ی پل غازیان توسط شهرداری و از محل اعتبارات شهرداری از پنجم اسفند با کسب موافقت اداره میراث فرهنگی آغاز شده و این کار در چند مرحله به انجام می‌رسد.
لزوم وجود عزم جدی برای حفظ آثار تاریخی
واقعیت این است که رسیدگی به اوضاع و احوال پل غازیان نیازمندِ خواست و تعهد لازم است و تنها وقتی به سامان می‌رسد که بصورت یک خواسته و عزم جدی در وجود تک تک متولیان ذی‌ربط درآید؛ و اما همچنین باید به یاد داشته باشیم شوراهای اسلامی شهرها پل ارتباط بین مردم و مسوولان هستند، بنابراین انتظار می رود شورای شهر انزلی در مسیر پدید آوردن عزم و مشارکت جدی در راستای حفظ و نگهداری پل غازیان و دیگر آثار تاریخی این شهر توجه و همت بیشتری داشته باشد.
