مدیریت و کنترل سیلاب یکی از مباحث اصلی و جدی است که در اثر نبود نظارت و مدیریت طی دهههای اخیر منجر به بروز برخی مشکلات زیست محیطی از جمله تخریب بستر رودخانههای استان شده است. علیرغم اینکه از سالهای گذشته بر اجرای شیوه نامهی ساماندهی و لایروبی رودخانهها توسط استان تاکید شده است اما کماکان در برخی نقاط گیلان با ادامهی برداشتهای بیرویه شن و ماسه از بستر رودخانهها، پس از بارشهای شدید طغیان رودخانه ها و تخریب دیواره های آنها رخ میدهد که خسارات زیادی را به دنبال دارد.
امروز«ساسان اکبری پور» فرماندهی یگان حفاظت محیط زیست گیلان اعلام کرد: همهی رودخانههای گیلان مورد تهدید برداشتکنندگان غیراصولی شن و ماسه هستند و بیشترین تخلف در سفیدرود انجام شده است. پس از سفیدرود بیشترین تخلفات در برداشت های غیراصولی شن و ماسه بر نوار ساحلی استان وارد میشود.
اکبریپور گفت: طمع برداشت غیراصولی از بستر این رودخانه بیشترین زخمها را در این زمینه به آن وارد کرده است. امسال نظارت و گشت های محیط زیست از رودخانههای استان تشدید یافته که تاکنون بیش از ۱۴۰ مورد از برداشتکنندگان غیراصولی شن و ماسه را در گیلان شناسایی و برخورد کردیم.
در حالی که پیش از این محیط زیست گیلان اعلام کرده بود با اجرای شیوه نامهی ساماندهی رودخانه های گیلان همهی دستگاهها و پیمانکاران ملزم به دریافت مجوز از محیط زیست هستند و از حضور پیمانکاران خارج از شیوه نامه ساماندهی رودخانه ها، برای برداشت شن و ماسه جلوگیری میشود. اما کارشناسان زیست محیطی معتقدند گیلان ۴۰ رودخانه دیگر دارد که از آنها برداشت شن و ماسه انجام میشود اما ادارهی حفاظت محیطزیست تمرکز خود را فقط روی سفیدرود میگذارد و به دیگر رودخانهها بیتوجهی کرده وآنها را از نظارت حذف میکند.
درعین حال مرداد ماه گذشته بود که مدیرعامل شرکت آب منطقهای گیلان خبرداده بود حجم برداشت شن و ماسه از رودخانه استان طی سه سال اخیر از ۲ میلیون مترمکعب در سال به ۶۰۰ هزار تن یعنی یک سوم کاهش یافته است.
وی عنوان کرده بود: برداشتهای غیرمجاز شن و ماسه از رودخانه های استان یکی از دلایل وقوع خسارت ها و تلفات درهنگام سیلاب است واگر احساس کنیم که دیگر ظرفیت این اقدام در رودخانه ها نیست، هیچ مجوز نمی دهیم.
لازم به ذکر است اجرای شیوه نامهی ساماندهی، لایروبی و کنترل سیلاب و رودخانه های استان در تیرماه سال گذشته به درخواست استاندار وقت گیلان و به دستور رییس جمهور و با هدف ساماندهی رودخانه های استان، کاهش مخاطرات و خسارات ناشی از سیل، شفاف سازی و ساده سازی فرآیند برداشت از مصالح رودخانه ای استان صادر شد.
علاوه بر این، نبود معادن کوهی درجلگهی مرکزی، یکی از دلایل برداشت بی رویه شن و ماسه از بستر رودخانهها عنوان شده است.