رونق اقتصادی مردم شهر؛ ضرورت شهر خلاق
در نشست تحقق رویکرد شهر خلاق در سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان عنوان شد
شهردار رشت در پنجاه و دومین نشست تخصصی توسعه با عنوان «تحقق رویکرد شهر خلاق، گذار از کمیت به کیفیت در شهرها » در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گیلان گفت: برای رفع مشکلات رشت چهل برنامه بلند مدت دارم.
در مورد شهرخلاق خوراک شناسی رشت فقط چند سفر خارجی انجام شد، نه رویدادی، نه کنگره‌ای و نه خروجی! در حالی که هدف از شهر خلاق، تحول و داشتن نتیجه اقتصادی برای شهروندان است. ولی ما در شهرمان چند هتل داریم؟ آنجا ظرف شش ماه هتل می‌سازند ولی اینجا هتل ساختن ۱۵ سال طول می‌کشد! بنابراین توسعه فرودگاه، توسعه مقصد، توسعه بازار، دسترسی آسان به حمل و نقل و نظایر آن بسیار مهم است.
«ناصر حاج محمدی» با انتقاد به اینکه افرادی نمی گذارند کاری در رشت انجام شود گفت: کسانی از قدیم مدام می‌گویند نمی‌شود؛ خب پس چکار باید کرد؟ تا صحبت می‌کنیم می‌گویند حرف‌های نشدنی می‌زنید ولی می‌شود. بزرگان و اندیشمندان را بیاورید و جداگانه با همه آنها صحبت کنید. نمی‌شود همه مشکلات را بر سر شهردار خالی و مدام شهردار عوض کرد، چون نتیجه آن ضعیف شدن شهر رشت و انگشت نما شدن این شهر در وزارت کشور می‌شود.
هدف از شهر خلاق نتیجه اقتصادی برای شهروندان است
این مقام مسوول با ابراز تعجب از مخالفت ها با حضور برخی سرمایه‌گذاران، با بیان اینکه چند روز پیش معاون اقتصادی شهر یانگ جوی چین مهمان شهرداری رشت بود گفت: این شهر ۵/۴ میلیون نفر جمعیت دارد و به عنوان شانزدهمین شهر خلاق خوراک شناسی در دنیا معرفی شده، کارهایی که آنها طی پنج سال انجام دادند و ما طی چهار سال انجام ندادیم عبارت است از اینکه آنها برای اینکه ظرف این پنج سال با برنامه ریزی و هدف‌گذاری شهر اول خوراک شناسی دنیا بشوند تلاش کردند. به عنوان مثال اول یک دانشکده مجازی درست کردند و یک میلیون و هشتصد هزار دانشجوی علاقمند از سراسر دنیا جذب و از کشورشان هرکسی در این زمینه اطلاعاتی داشت دریافت و دو هزار غذا شناسایی کردند. بیش از ۹۰۰ سرآشپز از سراسر چین دعوت کردند و دولت به آنها اعتبار داد و هر سال، هشت فستیوال با موضوع غذاهای مناطق مختلف چین برگزار و از همه جای دنیا مهمان دعوت کردند.
وی ادامه داد: در این شهر ۱۰ خط هواپیمایی جدید ایجاد کردند تا مستقیم از یانگ جو رفت و آمد بشود و سالانه پنج میلیون گردشگر را وارد چین کردند و در نتیجه پول زیادی وارد چین شد و بیش از ۲۰۰ هتل در یانگ جو ساخته شد. ولی در مورد شهرخلاق خوراک شناسی رشت فقط چند سفر خارجی انجام شد، نه رویدادی، نه کنگره‌ای و نه خروجی! در حالی که هدف از شهر خلاق، تحول و داشتن نتیجه اقتصادی برای شهروندان است. ولی ما در شهرمان چند هتل داریم؟ آنجا ظرف شش ماه هتل می‌سازند ولی اینجا هتل ساختن ۱۵ سال طول می‌کشد! بنابراین توسعه فرودگاه، توسعه مقصد، توسعه بازار، دسترسی آسان به حمل و نقل و نظایر آن بسیار مهم است.
تخصص من محیط زیست است نه آسفالت!
وی با تاکید بر اینکه شهر رشت به دلیل وجود اشخاصی که در آن زندگی می‌کنند دارای سابقه زیاد و فرهنگ غنی است گفت: من که چهارماه است شهردار رشت هستم و خیلی ها با افکار و ایده‌های من آشنایی ندارند. اما عواملی اجازه نمی‌دهند کار انجام شود. ولی این مشکلات ناشی از چیست؟ که هنوز در آسفالت آن مانده‌ایم؟! اینها را که من با خودم نیاوردم، اینها از قبل بود. تخصص من محیط زیست است.
شهردار رشت بیان کرد: ۳۵ سال زباله شهر را در بهترین جای شهر ریخته اید و شیرابه آن مستقیم به زرجوب و ۶۵ کانال دیگر می‌رود، آلودگی و نازیبایی را به وجود می‌آورد. بنابراین نمی شود متوقف بود و باید مشکلات را حل کرد. اما شهرخلاق زیرساخت می خواهد و اولین زیرساخت، فرهنگی است. بعضی از افراد فکر می کنند من خدای ناکرده توهین می کنم ولی این طور نیست. مشکل زیرساختی است.
چرا آب بندان عینک به این زیبایی رها شده است؟ مرکز شهر قفل شده است؟ پیاده راه درست کردیم، ولی مغازه‌ها از رونق افتادند، سراوان از زباله پر شده! چرا آسفالت این‌طور است؟ حمل و نقل چرا چنین است؟
وی با بیان اینکه شهر رشت در مقایسه با شهرهای همتراز خودش از هر نظر رده بندی پائین تری دارد اظهار کرد: در سال ۲۰ میلیون گردشگر به رشت می‌آیند ولی ما قادر نیستیم حتی یک روز آنها را نگه داریم. شهری که به لحاظ نام آوران علمی، فرهنگی، ادبی، هنری، وکلای بزرگ، اطبای بزرگ و اندیشمندان بزرگی که در این شهر بوده و هستند و آوازه‌اش در دنیا پیچیده، اما چرا شهرمان این شکلی است؟
ارائه برنامه ۱۴۱۴ توسط شهردار
شهردار با بیان اینکه من برنامه‌های خوبی دارم اضافه کرد: اقداماتی را شروع کردیم.
برنامه‌ای تحت عنوان ۱۴۱۴ دارم که به شورای شهر دادم. در قالب این برنامه، یعنی چهل برنامه بلند مدت دارم که اگر در هر سال چند تا برنامه را اجرایی کنیم موفق می شویم و معتقدم شهرداری اگر درست عمل کند مردم می پذیرند. چون وقتی چرخ توسعه به حرکت دربیاید کسی جلویش را نمی‌تواند بگیرد. تا جایی که متوجه شدم در برنامه ریزی های قبلی مناطق شهر رشت را چهار طبقه یا نهایت شش طبقه دیده اند، و تا ما یک چیز می گوئیم می گویند اینجا زمین سست است. در حالی‌که در دنیا دارند داخل اقیانوس هتل می‌زنند، ۳۰۰ کیلومتر زیر اقیانوس اتوبان برای عبور اتومبیل احداث کردند، آسمان خراش‌ها پایه شان در زمین محکم می شود. مگر مهندسی وجود ندارد؟ خب باید علمی کار کرد. ما باید برویم بالا، ما زمین زیادی نداریم. چقدر در افق گسترش پیدا کنیم، تا کی از میدان گیل تا گلسار یک ساعت طول بکشد؟
در ادامه شهردار با وعده اینکه مشکل سراوان را حل خواهد کرد گفت: روی پسماند سراوان کار کردیم و مطمئن باشید با اعتبارات خوب و همراهی مسوولین مشکل سراوان حل خواهد شد، ایمان داشته باشید.
حاج محمدی با طرح این سوال که آیا شما باور می‌کنید شهرداری رشت اگر امروز بخواهد گل در خیابان‌ها بکارد می‌روند از قم می‌خرند(!) گفت: آن وقت ما می‌خواهیم شهر خلاق داشته باشیم! با این طبیعتی که داریم ما باید به تمام ایران گل بفروشیم پس باید برنامه داشته باشیم. البته انتقاد خیلی خوب است به شرط سازنده بودن و پیشنهاد هم خیلی خوب است به شرط عملیاتی شدنش.
وی با بیان اینکه طرح مسایل واقعی تلخ است اضافه کرد: ولی بعضی‌ها نمی‌خواهند کار انجام شود. تا امروز ۱۵۶ روز است که من شهردار رشت هستم و طی این مدت ۹۶ بار زمین سراوان را بازدید کردم و هرکسی که خواست چوب لای چرخ بگذارد را عوض کردم. چون تعدادی نمی‌خواستند کار انجام بشود. ولی ما می‌خواهیم یک محیط، شهر و شهروند سالم داشته باشیم. افزایش بیماری‌ها به واسطه آب آلوده و خاک آلوده و یا محصول آلوده که ناشی از همان شیرابه‌ها است، هشداری است که باید توجه کنیم.
شهردار با تاکید بر اینکه شهر نیاز به همدلی، همراهی و همکاری دارد گفت: من می‌توانم روزی هشت ساعت کار کنم و بروم به خانه‌ام ولی برای من روزی بیست ساعت کار کردن وقتی شیرین می‌شود که مردم بخواهند و امیدوارم شهر خلاق خوراک ما نیز به معنی واقعی محقق شود.
هدف یونسکو در انتخاب شهرهای خلاق توجه به خلاقیت های بومی است
در ادامه مهندس امین مسعودی، مشاور وزیر راه و شهرسازی در تحقق شهرهای جدید دیگر سخنران این نشست بود که قبل از شهردار صحبت کرد و گفت: شهرها روز به روز گسترده شدند ولی گسترش ناشی از تفکر کمی بود و برخی مشکلات از جمله اثرات مختلف محیط زیستی، فرهنگی، فضای کالبدی و غیره را در شهر به‌وجود آورده بودند.
این پژوهشگر تصریح کرد: شهر خلاق به مثابه شهروندان خلاق است چون رفتار شهروندان تاثیر مستقیم بر شهر خلاق دارد و رویکردهایی که در چند ساله اخیر در نظام برنامه‌ریزی شهرها عنوان شده «تحقق شهرخلاق» است.
وی با اشاره به تاریخچه شکل‌گیری شهر خلاق با این فلسفه که شهرها در خود ظرفیت‌هایی دارند که مغفول مانده‌اند و باید آنها را شناخت و برجسته کرد گفت: در این راستا جایگاه فرهنگ و اجتماع کمرنگ مانده بود چون در برنامه‌ریزی شهری، «خلاقیت» مفهومی فراتر از ابداع و آفرینش دارد. یعنی تولید از هیچ چیز، یا راه اندازی چیزی که وجود دارد ولی در مورد آن کار نشده است. در واقع خلاقیت یک مفهوم کیفی است.
مسعودی ادامه داد: جغرافیای خلاقیت شامل چهار زمینه از جمله فرآیند، محصول، فرد و مکان است. مکانی که این اتفاق رخ می‌دهد سرمنشاء شهر خلاق خواهد بود و خلاقیت شهری شامل طبقه خلاق، صنایع خلاق، محیط خلاق و در نهایت شهر خلاق است.
بحثی اخیرا مطرح شده که شاید به خاطر عدم رعایت برخی از الزامات عنوان شهر خلاق خوراک از سوی یونسکو از رشت گرفته شود، اما این‌طور نیست چون ثبت این برند به این دلیل است که آن شهر در مورد ظرفیتی که بخاطرش انتخاب شده بیشتر کار کند و شهرداری نقش مهمی در این مورد دارد.
وی با نگاهی تاریخی به روند چگونگی شکل‌گیری صنایع خلاق و شهر خلاق به ارجح بودن جنبه‌های زیبایی شناسانه اشاره و بیان کرد: محیط خلاق نیز به نوع خاصی از افراد با استعداد اجازه می دهد که پیشرفت کنند.
وی ادامه داد: هدف از برنامه شهر خلاق یونسکو که در سال ۲۰۰۴ در هفت مورد صنایع دستی، موسیقی، خوراک، رسانه، ادبیات، هنر و طراحی ارایه شد توجه به خلاقیت های بومی و زمینه‌ای بوده است. که در سال ۲۰۱۵ رشت به عنوان شهر خلاق خوراک شناسی و اصفهان در صنایع دستی، و همچنین به تازگی در ۲۰۱۹ سنندج به عنوان شهر خلاق موسیقی و بندرعباس به دلیل صنایع دستی ثبت یونسکو شدند. البته بحثی اخیرا مطرح شده که شاید به خاطر عدم رعایت برخی از الزامات عنوان شهر خلاق خوراک از سوی یونسکو از رشت گرفته شود، اما این‌طور نیست چون ثبت این برند به این دلیل است که آن شهر در مورد ظرفیتی که بخاطرش انتخاب شده بیشتر کار کند و شهرداری نقش مهمی در این مورد دارد.
مسعودی ادامه داد: البته چند سال از این موضوع می‌گذرد و باید به دنبال برنامه‌هایی باشیم که این برند شهری را حفظ کنیم و کار صرفا در یک پوستر خلاصه نشود. رویدادها و برنامه‌هایی که می‌توان در رشت تحت عنوان شهر خلاق خوراک برگزار کرد، و من این چند روز بخاطر قطع بودن اینترنت نتوانستم جز یک پوستر چیز دیگری در سایت شهرداری ببینم.
مسعودی گفت: اصلی‌ترین مشکلی که در جذب و پرورش استعدادهای خلاق در شهرهای ما وجود دارد نبود تضمین مناسب برای بازگشت سرمایه است که رفع این مشکل از طریق افزایش آگاهی عمومی و حمایت گسترده از استعدادهای نو امکان‌پذیر است.
به گفته وی تفکر شهری بیشتر روی تفکر مهندسی داشتن مدیران شهری ما است در حالی که «زمینه‌های اجتماعی-فرهنگی» زمینه ساز این موضوع هستند و باید کار را از طریق گفت‌وگو با شهروندان پیگیری کرد آن چنانکه در بعضی از کشورها پروژه‌های شهری که قرار است اتفاق بیفتد به آرای شهروندان گذاشته و از مردم نظر خواسته می‌شود، چون این مسایل در بروز خلاقیت شهروندان خیلی موثر است.
