به بهانه روز جهانی ساعت زمین دقایقی از کرونا دور شویم و به دغدغه‌هایی بپردازیم که در ترسیم شرایط امروزی ما نقش گسترده‌ای داشته‌اند.
هر سال میلیون‌ها انسان در سراسر جهان، در آخرین شنبه مارس (امسال ۲۸ مارس-۹ فروردین)، در ساعت بیست وسی دقیقه به وقت محلی، المان‌های شهری، چراغ‌های خانه، فروشگاه و محل کارشان را خاموش می‌کنند تا با جنبش‌های « حفاظت از طبیعت» و بهبود شرایط زمین، اعلام همبستگی کنند.
نخستین بار سال ۲۰۰۷، « بنیاد جهانی طبیعت» (IUCN) و همکاران این سازمان جهانی در سیدنی استرالیا یک ساعت خاموشی برای زمین را اجرا کردند تا توجه‌ی جهانیان را به تغییرات آب وهوایی جلب کنند. با گذشت بیش از یک دهه، بحران اقلیمی همچنان پابرجاست و با تهدیدی دیگرهمراه شده، ازمیان رفتن پُرشتاب گونه‌های زیستی و طبیعت.
سامانه‌های طبیعی برای آینده ما حیاتی هستند، با این همه، شتاب از میان رفتن طبیعت در پنجاه سال گذشته، در تاریخ انسان بی‌نظیر بوده‌است. طبیعت نه تنها هوا، آب و غذای پاکیزه را برای ما فراهم می‌کند، بلکه نیرومند ترین متحد ما برای مبارزه علیه تغییرهای آب‌وهوایی است. حفاظت از طبیعت یکی از سریع‌ترین، قوی‌ترین و به صرفه ترین راه حل‌ها در برابر بحران اقلیمی است.
هدف جنبش « ساعت زمین» آغاز گفت و گوی جهانی درباره‌ی حفاظت از طبیعت، نه تنها برای مبارزه با بحران تغییرهای آب‌وهوایی است، بلکه برای سلامتی، خوش‌بختی، کامیابی و حتی بقای انسان بازگو شده.
ما انسان‌ها درجهانی به هم پیوسته زندگی می‌کنیم. هرکنش ما بر وضعیت زیستی پیرامون‌مان تاثیرمی‌گذارد و این تاثیرگذاری به شکلی فزاینده آسیب زا شده است. تقاضای رو به فزونی برای فراوری غذا و انرژی، سبب شده است وضعیت آب‌وهوایی با شتابی بیش‌تراز پیش‌بینی‌ها دگرگون شود. این زیاده‌خواهی‌ها به بهای از دست‌دادن حیات‌وحش، زیستگاه‌های طبیعی و زندگی انسان‌ها درسراسر زمین می‌انجامد. اگرفرصت بدهیم وضعیت زیستی به حال عادی بازگردد، محیط زیست انعطاف‌پذیراست و این توانایی را برای بازگشت دارد.
پژوهشگران درپژوهشی جدید در دانشگاه Cardiff آشکار ساخته‌اند که بیش از نیمی از جریان آب زیرزمینی در مقیاس جهان، بیش از ۱۰۰ سال طول خواهد کشید تا به طور کامل به تغییر اقلیم پاسخ دهد و این یعنی تاثیر مهم تغییر اقلیم بر ذخایر آب زیرزمینی جهان، به یک « بمب ساعتی» محیط زیستی شبیه است که نسل‌های آینده با آن روبرو می‌شوند و هرگونه تاثیر تغییرکنونی اقلیم برتغذیه، درزمانی دور و درآینده بطورکامل بر جریان پایه‌ی رودخانه‌ها و تالاب‌ها تأثیر خواهد گذاشت و بطورکلی آب زیرزمینی در مناطق پرباران‌تر، ممکن است به تغییر اقلیم درمقیاس‌های زمانی بسیارکوتاه تر پاسخ دهند، درحالی که درمناطق خشک‌تر، که آب بطور طبیعی کمیاب تر است، زمان پاسخ آب زیرزمینی بسیار طولانی‌تر خواهد بود.
به همین دلیل ضرورت دارد وقتی سیاست‌های مدیریت آب، یا استراتژی‌های سازگاری با تغییر اقلیم برای نسل‌های آینده طراحی می‌شود، پتانسیل این قبیل اثرات پنهان شناخته شود.
از سویی پژوهشی دیگر روشن ساخته که انحراف ازمیانگین دما در ماه فوریه ۲۰۲۰ نسبت به متوسط جهانی افزایش یافته و انحراف از میانگین (Anomaly) برای ماه فوریه ۲۰۲۰ برابر ۱.۲۶ درجه سانتی‌گراد بیشتر ازمیانگین دما درماه فوریه در بازه زمانی ۱۹۵۱-۱۹۸۰ گزارش شده‌است.
شکل بالا تغییرات انحراف از میانگین دما در ماه فوریه ۲۰۲۰ نسبت به متوسط جهانی را در سراسر جهان نشان می‌دهد و قابل توجه کشور ما ایران است. همانطور که مشاهده می‌شود میزان انحراف از میانگین برای اکثر مناطق کشور بین ۲ تا ۴ درجه سانتی‌گراد گزارش شده‌است. (در شمال‌شرقی ایران بین ۳-۴ درجه سانتی‌گراد)
این نشان می‌دهد کشورما بیشتر ازمیانگین جهانی (و حتی در شمال‌شرقی ایران بیشتر از ۲ برابر میانگین جهانی) گرم شده است و این یعنی اثرات گرمایش جهانی بر کشور ما بیشتر ازمتوسط جهانی است.
نیاز است که هرچه سریع‌ترگرمایش جهانی، تغییر اقلیم و بحران اقلیمی در برنامه‌ریزی‌های مدیریتی و کلان کشورما به رسمیت شناخته شود وهرچه سریع‌تر اقدامات کاهش و سازگاری تغییر اقلیم برنامه ریزی و انجام شود و تا آن زمان ما مهم‌ترین و اثرگذارترین فرد چرخه هستیم. همه چیز به عزم ما وابسته است.
هرکُنش کارساز با حرکتی هدفمند آغاز می‌شود. کنش هدفمند وعزم واقعی برای دگرگونی، ما را در روند درست برای دستیابی به آینده‌ی عادلانه و ایمن قرارمی‌دهد. از این رو، هرچند، اقدامات کوچک مانند یک ساعت خاموشی چراغ‌ها، تفکیک از مبدا و … تاثیر آنچنانی برانباشت گازهای گلخانه‌ای (که سبب گرمایش زمین می‌شوند) درجو زمین ندارد، یا کمکی به استخراج نشدن سوخت‌های فسیلی نمی‌کند، به ما فرصتی می‌دهد تا درباره‌ی این مسائل بیاندیشیم و به فعالیت‌هایی که وضعیت زمین را بهبود می‌بخشند، فکر کنیم و صدای‌مان را به تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران برسانیم.
سپاس از شما. در جایی میخوندم در مطالعه ای شیوع ویروس کرونا ارتباط معناداری با خشکسالی که بخشی از اون تاثیر تغییرات اقلیم هست داشته.
بنظرم مقاله تون بی ارتباط با موضوع کروناویروس نیست. پاندمی یا همه گیری های جدید میتونه تاثیر مستقیم تغییرات اقلیم باشه و در این راه با آگاهی و سپس تغییر رفتارهامون در جهت سازگاری با شرایط جدید میتونیم در برابر اثرات تغییر اقلیم انعطاف پذیری داشته باشه که اصل بقاء ست.