۱۷ سال پیش بود که کلنگ ساخت کتابخانه مرکزی رشت به عنوان بزرگترین کتابخانه عمومی شمال کشور با مساحت ۸ هزار و ۱۵۳مترمربع به زمین خورد. این کتابخانه دارای بخش‌های مختلفی، چون سالن آمفی تئاتر، مخزن کتاب، سالن‌های مطالعه و جلسات و بخش‌های ویژه گویا و بریل، کتب مرجع، امانت، بخش ویژه و مستقل کودک، ویژه سالمندان، نشریات، بخش ویژه مطالعه پژوهشگران، بخش نگهداری از نسخ خطی، بخش‌های اداری، ویژه پایگاه‌های اطلاعاتی، سالن پذیرایی، گالری نمایش و نمازخانه است.
بهره‌برداری از کتابخانه مرکزی رشت ماه‌هاست که به تعویق افتاده است. پس از عملی نشدن وعده افتتاح کتابخانه مرکزی در بهار ۱۴۰۰ که در بهمن ۹۹ داده شده بود اکنون پایان سال ۱۴۰۰ را تاریخ پایانی عنوان کرده‌اند. این پروژه که احداثش بیش از ۱۷ سال به طول انجامید، اکنون علی‌رغم افتتاح به مرحله بهره‌برداری نرسیده است. در حالی که روند تاسیس کتابخانه مرکزی با کندی پیش می‌رود که در زمستان سال ۱۳۹۹، ۱۷ میلیارد تومان از سوی معاون رییس جمهور برای نصب تجهیزات لازم از جمله وسایل گرمایشی و سرمایشی، تامین تجهیزات اداری، محوطه سازی به این پروژه اختصاص داده شد.
همان همیشگی؛ هزینه و وعده‌های انباشت شده
خرداد ۱۴۰۰ بود که پریسا کرمی مدیر کل کتابخانه‌های عمومی گیلان پیشرفت پروژه را تا ۹۵ درصد اعلام و پیش‌بینی کرده بود که تا تیر ۱۴۰۰ کلیه امکانات زیرساختی برای بهره‌برداری از کتابخانه مرکزی رشت اعم از انشعابات آب، گاز و برق فراهم خواهد شد؛ این در صورتی است که همچنان پروژه در اختیار اداره کل راه و شهرسازی قرار دارد و هنوز که هنوز است این بنا در سرمایش و گرمایش و به ویژه در انشعابات با مشکلات زیادی روبه‌رو است.
یکی از دلایلی که هنوز ساختمان به بهره‌بردار خود یعنی اداره کل کتابخانه‌ها داده نشده، وجود مشکلاتی میان راه و شهرسازی و شهرداری رشت است. کتابخانه مرکزی رشت همچنان در سرمایش و گرمایش دچار نقص‌هایی است. همینطور این بنا به دلیل نداشتن پروانه، که در سال‌های اول ساخت باید گرفته می‌شد، در بخش انشعابات با شهرداری رشت کشمکش‌هایی دارد؛ کتابخانه مرکزی به دلیل نداشتن پروانه اجازه حفاری ندارد.
اکنون بر اساس همین اختلافات و و همچنین تاخیر در پرداخت هزینه‌ها و عوارض وارده بر بنا، مجری ساخت کتابخانه مرکزی، ناچار به پرداخت نزدیک به ۱۰ میلیارد تومان به شهرداری است که باید دید آیا توان پرداخت چنین مبلغ سنگینی در توان سازمان برنامه و بودجه است یا خیر؟
در مرداد ۱۴۰۰ بود که کتابخانه مرکزی رشت با حضور نوبخت، معاون وقت رییس جمهور و برخی دیگر از مسئولان گیلان افتتاح شد. با توجه به تاخیر دوباره‌ای که اکنون پیش آمده می‌توان اخبار آن روزها را تنها تلاشی برای تسریع در ساخت پروژه دانست. همچنین بر اساس برخی اطلاعات، از آن جایی که پروژه کتابخانه مرکزی با سر و صدای زیادی همراه بود و با روزهای آخر ریاست جمهوری روحانی همزمان شده بود ناچار به چنین برنامه افتتاحیه و انتشار خبر رسانه‌ای بودند.
رقم ۱۰ میلیاردی برای جریمه و عوارض
حیدری، معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهرسازی، در خصوص مشکلات حال حاضر پروژه کتابخانه مرکزی رشت به مرور گفت: خبر افتتاح کتابخانه مرکزی تنها مخصوص فاز اول آن بود. این پروژه همچنان موفق به دریافت برق نشده و گاز آن نیز علی‌رغم همه تلاش‌هایی که شده همچنان کامل نیست. بهره‌بردار پروژه نیز به دلیل عدم تکمیل صد در صدی، علاقه‌ای به تحویل گرفتن آن ندارد. اکنون در تلاشیم با نوشتن قراردادی متمم این پروژه را به مناقصه بگذاریم.
حیدری در خصوص گیرودارهایی که اداره کل راه و شهرسازی استان با شهرداری رشت دارد گفت: در حال حاضر نیز اجازه بسیاری از مجوزها را نداریم و اکنون اقدام به درخواست آن کرده‌ایم. بنای ساختمان مرکزی چیزی حدود ۱۰ میلیارد تومان جریمه و عوارض دارد که پرداخت آن اصلا راحت نیست. اداره کل راه و شهرسازی استان گیلان مجریِ ساخت پروژه است و هزینه‌های آن باید از طریق سازمان برنامه و بودجه تامین شود.
او ادامه داد: در زمان شهردار قبل با وجود جلسات مکرری که برگزار کردیم هیچ همکاری صورت نپذیرفت و امیدواریم در زمان آقای علوی که بر ماجرا اشراف بیش‌تری دارند کمک‌هایی شود.
او در خصوص همکاری سایر نهادها در مراحل ساخت کتابخانه مرکزی افزود: نزدیک به یک هفته پیش بود در جلسه‌ای با شورای شهر درخواست کمک کردیم اما هنوز کاری صورت نگرفته است و وعده‌های پیگیری به ما دادند. استانداری و فرمانداری در تخصیص اعتبارات در گذشته کمک کرده‌اند و پس از این نیز می‌توانند یاری برسانند.
حیدری درباره هزینه‌های باقی مانده برای اتمام بنا کتابخانه مرکزی گفت: برای اتمام پروژه نزدیک ۲۳ میلیارد تومان اعتبارات نیاز است که اکنون تنها ۸ میلیارد از این عدد را در اختیار داریم.
حیدری در پایان صحبت‌هایش اضافه کرد: در تلاشیم این پروژه به مناقصه گذاشته شود و به بهره‌برداری برسد. امیدواریم کتابخانه مرکزی رشت تا پایان سال ۱۴۰۰ تکمیل شود و مبالغ پرداختی در آینده به صورت مطالبات پرداخت شود.
