آمارها دروغ نمی‌گویند
گفت و گو با معاون آمار سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان
صاحبنظران می‌گویند برنامه‌ریزی، لازمه توسعه و آمار لازمه برنامه‌ریزی است. اما کدام آمار؟
براساس اعلام مرکز آمار ایران یکی از ابعاد کیفیت آمار رسمی، باورپذیری در جامعه است و اگر از آمار به‌صورت صحیح استفاده نشود شاخص‌های مختلف مانند تورم، نرخ بیکاری و… کارکرد خود را از دست می‌دهند.
جواد حسین‌زاده، رییس مرکز آمار ایران می‌گوید« باید نگرشی ایجاد شود که ریزداده‌های دستگاه‌ها در اختیار مرکز ملی آمار قرار گیرد چرا که ارایه آمارهای رسمی کشور با کیفیت بالا به حمایت و پشتیبانی و تفکر دستگاه‌ها نیاز دارد.»
وی همچنین از اجرای اولین سرشماری ثبتی مبنا در سال ۱۴۰۵ در راستای بهره‌وری در نظام آماری مدرن خبر می‌دهد.
معاون آمار سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان نیز معتقد است اعدادی که توسط مرکز آمار منتشر می‌شود واقعیت جامعه است. اما چرا بین آمارهای دولتی با آنچه که در جامعه لمس می‌کنیم به ظاهر تفاوت وجود دارد!؟ این سوالات مجالی شد تا با «وحید طیفوری»، معاون آمار سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان گفت گو کنیم. گفت و گویی که ابتدا در خصوص روز ملی آمار بود و در ادامه به مسایل مختلف آماری و مفایسه آنها گذشت .
–آقای طیفوری تاثیر ویروس کرونا بر اجرای طرح‌های آمار گیری چگونه بوده است؟
در سال‌های گذشته اجرای طرح‌های آماری گاهی به صورت تلفنی و اینترنتی انجام می‌شد. اما امسال بخاطر شرایط خاصی که پیش آمد برای حفظ سلامتی همکاران سازمان و سلامتی پاسخگویان خیلی از طرح‌ها غیرحضوری انجام شد تا در خطر ابتلا کووید ۱۹ قرار نگیرند. البته عملاً انجام بعضی از طرح‌های آماری به صورت غیر حضوری امکانپذیر نبود ولی با تمهیداتی که مرکز آمار و استان در نظر گرفته ما از ابتدای سال با جدیت و در حد مقدورات طرح‌های آماری را به صورت تلفنی در دستور کار قرار و انجام دادیم. در مواردی هم که واقعا امکانپذیر نبود به صورت حضوری مراجعه کردیم.
نمی گویم خطاهای آماری نیست ولی بعضا خیلی از این نکاتی که شما گفتید به جهت خطای آماری سهوی یا عمدی نیست. خیلی از مواقع مغایرت‌های آماری که اشاره می‌کنید ناشی از عدم استفاده از تعاریف یکسان است و این خیلی مهم است.
– به طور معمول چند طرح آماری طی سال در استان انجام می‌دهید؟
بیش از ۶۰ طرح آماری موردی( طرح‌هایی که یک بار در سال انجام می‌شوند مثل طرح صنعت، معدن، دامداری و غیره)، ماهانه (طرح‌های تورم، هزینه درآمد و غیره) و فصلی (مانند طرح‌های قیمت روستایی و شهری و نیروی کار) در سال انجام می‌دهیم.
– آیا طرح‌هایی هم داشتید که در این شرایط اصلا انجام نشود؟
خیر، طرح‌های جاری ما در حال انجام است حتی طرح‌های جدیدی هم داریم. به عنوان نمونه طرح جامع حمل و نقل، طرح تحقیق و توسعه، طرح دامداری‌ها ویژه حساب‌های اقتصادی و موارد دیگر بعد از چند سال انجام می‌شود.
– کدام طرح آماری باید حضوری انجام شود؟
به عنوان مثال طرح‌های گذران وقت را نمی‌شود تلفنی انجام داد، باید پرسشنامه در اختیار خانوار قرار بگیرد و طی مدت زمان مشخص توسط فرد تکمیل شود.
– آمارگیری تلفنی به چه صورت خواهد بود؟
امسال با همکاری مرکز آمار ایران و مخابرات «کال سنتر» راه‌اندازی کردیم که شماره اختصاصی ۲۱۲۱ مربوط به این سامانه است. با این شماره ما می‌توانیم با خانوارها تماس بگیریم و با همین شماره آنها هم می‌توانند با ما تماس بگیرند و به اپراتورهای ما متصل بشوند. یعنی یک شماره واحد و یکسان برای کل کشور و فقط برای آمارگیری‌های تلفنی اختصاص پیدا کرده است. این امکان هم برای اولین بار در حوزه آماری کشور ایجاد شده و ما جزو استان‌هایی هستیم که این فضا را در استان راه‌اندازی کردیم، مراحل تست کاربری آن هم انجام شده و از آبان ماه با حضور ریاست محترم سازمان بطور رسمی افتتاح می‌شود.
– به نظر شما چرا آمارهای دولتی با هم مغایرت دارند؟! به عنوان مثال چرا در یک موضوع واحد چند سازمان یا نهاد، آمارهای متناقض ارایه می‌دهند؟
نمی گویم خطاهای آماری نیست ولی بعضا خیلی از این نکاتی که شما گفتید به جهت خطای آماری سهوی یا عمدی نیست. خیلی از مواقع مغایرت‌های آماری که اشاره می‌کنید ناشی از عدم استفاده از تعاریف یکسان است و این خیلی مهم است. به عنوان مثال شما می‌توانید در مورد نرخ بیکاری با یک تعریف، یک آمار ارایه دهید و با تعریف دیگر، آماری دیگر. یعنی اگر با توجه به هر تعریف بخواهید آمار ارایه شده را در نظر بگیرید درست است اما اگر بدون توجه به تعریف، آن آمار را نگاه کنید می‌گویید چند دستگاه در یک مورد آمار متفاوت ارایه داده‌اند. پس این نکته می‌تواند تفاوت‌های آماری را ایجاد کند. نکته دیگر طرح فنی مورد نظر است.
در خصوص آمارهای رسمی با کنترل و نظارت در بخش فنی درون سازمانی و برون سازمانی سعی می‌شود خطا کاملا کنترل شود و به دلیل حضور افرد متعدد در مراحل مختلف امکان بروز خطای عمدی به حداقل ممکن می‌رسد.
فرضاً در مورد تورم، قبلا مرکز آمار یک عدد اعلام می‌کرد و بانک مرکزی عددی دیگر. به دلایل متعدد فنی می‌توانست این دو عدد با هم مغایر باشد. به عنوان مثال تفاوت در حجم نمونه، تفاوت در تعداد اقلام قیمت گیری و سایر موارد منجر به اختلاف در نتایج منتشر شده بود که به رغم درست بودن اطلاعات از نظر فنی منجر به ابهام برای نظام برنامه ریزی و آحاد مردم می‌شد، که خوشبختانه به منظور جلوگیری از موازی کاری و اتلاف منابع و پرهیز از تشتت آماری انتشار آن به مرکز آمار محول شد. از سوی دیگر در بانک مرکزی فقط شاخص قیمت را برای مناطق شهری حساب می‌کردند ولی در مرکز آمار این شاخص را برای نقاط شهری و روستایی حساب می‌کردند، بنابراین دو عدد مختلف ارایه می‌شد.
– خب روستا را می‌گذاریم کنار، چرا نرخ تورم شهرها از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار متفاوت است؟
در این مورد نیز به لحاظ فنی تعداد کالاهایی که مثلا شما انتخاب می‌کنید با تعداد انتخابی در مرکز دیگر ممکن است متفاوت باشد. در مرکز آمار از بیش از ۴۰۰ قلم کالا قیمت گیری می‌شود. فرض کنید بانک مرکزی نیمی از این کالاها را قیمت گیری کند. بنابراین عجیب نیست انتظار داشته باشیم که اینها با هم تفاوت داشته باشد.
– اصلا چرا در کشور ما نرخ رشد اقتصادی و تورم توسط دو نهاد مختلف اعلام می‌شود؟
براساس مصوبه پنجاه و نهمین جلسه شورای آمار در تاریخ ۲۲/۵/۹۸ یگانه مرجع اعلام و انتشار آمارهای رسمی در رشد اقتصادی و شاخص نرخ تورم طبق قانون مرکز آمار ایران است.
– اما اگر قرار باشد ما یک تعریف استاندارد از تورم داشته باشیم باید داده‌هایی که برای بدست آوردن این شاخص استفاده می‌کنیم نیز استاندارد و یکسان باشد.
بستگی دارد به این که طرح فنی برای بدست آوردن تورم چطور باشد، حجم نمونه چقدر باشد و از چه روشی استفاده شود، میانگین وزنی، حسابی یا هندسی، قطعا نتیجه با هم متفاوت خواهد شد. اگر اینها یکسان نباشد انتظار متفاوت بودن را هم داریم. در دو حالت گفته شده مغایرت بدلیل عدم یکسان بودن مفاهیم و داده‌ها و متفاوت بودن روش‌های آماری است. اما در حالت سوم خطاهای آماری، جاهایی است که ما اطلاعات را اشتباه برداشت کنیم.
یعنی تولید کننده آمار به روش مناسب اطلاعات را جمع آوری نکرده لذا قابل اطمینان نیست. در خصوص آمارهای رسمی با کنترل و نظارت در بخش فنی درون سازمانی و برون سازمانی سعی می‌شود خطا کاملا کنترل شود و به دلیل حضور افرد متعدد در مراحل مختلف امکان بروز خطای عمدی به حداقل ممکن می‌رسد. البته باید یادآور شویم که افراد در استفاده از آمار می‌توانند بسته به نگاه خود و یا اغراض شخصی و…برداشت کنند.
– بله، از دیدگاه‌های مختلف می‌توان آماری را تحلیل کرد و همه هم درست باشد. ولی چرا تعریف اولیه استاندارد نیست؟
خب به عنوان مثال مساحت استان‌ها که تغییر نمی‌کند، ولی به لحاظ آماری تغییر می‌کند.
– بله مساحت استان‌ها به لحاظ وضعیت جغرافیایی مانند جذر و مد و تخریب طبیعت و نظایر آن ممکن است کم یا زیاد شود.
پس این یک دلیل تغییر در آمار مساحت است و دلیل دیگر تغییر روش و ابزار‌اندازه گیری است. قدیم با یک روشی‌اندازه گیری می‌شد که به مرور زمان و با ابزارهای جدید با دقت بیشتر و به روش دیگری مثلا مساحت‌اندازه گیری می‌شود. منظورم این است که گاه عوامل فنی دخیل است و گاه ممکن است در مقیاس خیلی کوچک خطاهای سهوی یا عمدی هم رخ بدهد.
– البته معمولا مدیران تعاریفی را انتخاب می‌کنند که کمتر نیاز به پاسخگویی داشته باشد.
معمولا این چیزها مصرف داخلی دارد. برای مصرف آمارهای تحلیلی و استنادی نیست. متأسفانه ما در قبال سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها قوانین خاصی نداریم. بدین معنی که مدیران ملزم باشند از آمارهای رسمی که اعلام می‌کنند دفاع بکنند. یعنی هنوز در جامعه ما جا نیفتاده که شخص گوینده در قبال آماری که اعلام می‌کند مسوولیت بپذیرد. در حالی که هر شخص یا سخنرانی که می‌خواهد صحبت یا مصاحبه‌ای بکند باید در قبال آماری که ارایه می‌دهد مستندات داشته باشد.
البته خوشبختانه در سال‌های اخیر این موضوع خیلی تغییر کرده و رو به بهبود است و افراد سعی می‌کنند اول داده‌های خودشان را با منابع و آمار رسمی مطابقت بدهند و بعد اظهار نظر کنند. نهادینه کردن این موضوع و یکسان کردن مفاهیم و ابزارهای‌اندازه گیری هم البته نیاز به زمان دارد. اما تحقق این مهم نیاز به عزم همگانی دارد و تمام آحاد نظام آماری جامعه باید کمک کنند تا این اتفاق بیفتد و ما کم کم داریم به این سمت حرکت می‌کنیم.
– سال ۹۸ موضوعی با عنوان «آمارهای ثبتی مبنا» مطرح شده بود.
بله، در نظام آماری ثبتی مبنا قرار است تعاریف، آمار و نتایج در یک پروسه‌ای آنالیز و به عنوان آمار ثبتی و رسمی منتشر بشود. در این نظام قرار است تمام ریزداده‌های دستگاه‌های اجرایی با اتصال به مرکز آمار ایران و همراه با کنترل فنی و مطابق با سایر دستگاه‌ها به تولید آمار رسمی قابل اطمینان دقیق و به روز اقدام نمایند.
تورم را وقتی بر حسب دهک‌های جامعه بررسی می‌کنیم می‌بینیم دهک‌های اول جامعه در حوزه خوراکی تورم را بیشتر احساس می‌کنند و دهک دهم در حوزه غیر خوراکی. چون رفتارها، سبک زندگی و اقلام مصرفی افراد متفاوت است.
لذا در این نظام هر دستگاهی مسول و پاسخگوی آمارهای رسمی منتشر شده خودش است و باید نهایت کیفیت در آن رعایت شود. پس باید شاهد انسجام در تعاریف، پوشش اطلاعاتی در پایگاه آماری و استنادی باشیم که در دستور کار مرکز آمار هست ولی لازمه آن این است که تمام دستگاه‌های اجرایی به صورت جدی وارد این کار بشوند.
– اما به نظر من مردم کمی نسبت به آمارهای دولتی بی اعتماد شدند. نظر شما چیست؟
نمی توانیم بگوییم بی اعتماد، شاید انطباق آمارها با آنچه در جامعه می‌بینند برایشان ملموس نیست و به قول شما دچار تردید می‌شوند. مثلا در موضوع تورم طبق آمار، نرخ تورم گیلان در شهریور ماه سال جاری ۲۴ درصد بوده است. ممکن است مردم احساس کنند فلان کالا را نسبت به یکی دو ماه پیش به دو برابر قیمت دارند می‌خرند و احساس کنند تورم ۲۴ درصد غلط است. بنابراین شاید این حس قابلیت باورپذیری را کاهش می‌دهد.
–یعنی بین چیزی که مردم بطور ملموس در جامعه می‌خرند و می‌فروشند با تورمی که از سوی مدیران اعلام می‌شود تفاوت هست.
این هست، ولی واقعیت این است که وقتی ما آمار را منتشر می‌کنیم، مثلا تورم ۲۴ در صد برای گیلان، این را برای کل استان ارایه می‌دهیم، اعم از مناطق شهری و روستایی و براساس تعریف و میانگین متوسط افزایش شاخص قیمت طی ۱۲ ماه است نه یک ماه خاص. ولی وقتی یک فرد خرید خود را با این اعداد مقایسه کند ممکن است همخوانی نداشته باشد. چون افراد سفره خاص و سبک زندگی خاص خود را دارند که ممکن است کاملا با آن رقم تورم منطبق نبوده بالاتر یا پایین‌تر باشد. یعنی فردی یا اصلا تورم را احساس نکند و یا خیلی بیش از رقمی که اعلام شده احساس کند. بنابراین مقایسه باید با کل جامعه انجام شود نه با یک یا چند نفر. تورم را وقتی بر حسب دهک‌های جامعه بررسی می‌کنیم می‌بینیم دهک‌های اول جامعه در حوزه خوراکی تورم را بیشتر احساس می‌کنند و دهک دهم در حوزه غیر خوراکی. چون رفتارها، سبک زندگی و اقلام مصرفی افراد متفاوت است.
– درست است ولی افراد که در یک قلم تورم را حس نمی‌کنند در اقلام زیادی که خریداری می‌کنند تفاوت فاحش افزایش قیمت واقعی و افزایش قیمت اسمی را لمس می‌کنند.
برای اینکه باورپذیری مردم نسبت به آمار را افزایش و ارتقاء دهیم خوشبختانه مرکز آمار در چند ساله اخیر متوسط قیمت حدود بیست قلم کالا را هم منتشر می‌کند. به عنوان مثال ممکن است تورم در گوشت به ۷۰ درصد رسیده باشد ولی در میوه به منفی دو درصد برسد. یا با توجه به نوع و ماهیت کالاها که با فصل تغییر می‌کنند مثبت و منفی‌ها همدیگر را خنثی کرده و به یک تعادل قیمتی می‌رسیم. منظورم این است اعدادی که توسط مرکز آمار منتشر می‌شود واقعیت جامعه است.
به عنوان مثال وقتی می‌گوییم تورم از ۴۰ درصد به ۲۴ درصد رسیده، نمی‌گوییم که کالاها ارزان شده است بلکه می‌گوییم شیب افزایش قیمت‌ها از ۴۰ درصد به ۲۴ درصد رسیده است. تورم منفی نشاندهنده کاهش قیمت است. اما شیب تورم وقتی مثبت و بیش از صفر است یعنی افزایش قیمت وجود دارد ولی نه به‌اندازه قبل، بلکه با شیب کمتر و این در منحنی شاخص قیمت مستتر است.
قرار است در نظام مدرن آماری تمام این فرآیندها با هم کنترل شده و در نهایت به آمار درست دست پیدا کنیم، این باعث می‌شود علاوه بر افزایش کیفیت اطلاعات، هر لحظه که نیاز باشد اطلاعات در دسترس داشته باشیم. چون در نظام ثبت مبنا می‌گوییم هر خدمت و هر عملیاتی که می‌خواهد انجام شود همان لحظه ثبت شود
در مورد نرخ بیکاری هم تعریفی اعلام می‌شود و مرکزآمار براساس آن تعریف یک عدد می‌دهد. اما ممکن است تعریف افراد متفاوت باشد و از نظر آنها کسی که یک ساعت کار بکند شاغل نباشد. مثلا ممکن است از نظر یک نفر اگر کسی ماهانه ۱۰ میلیون حقوق بگیرد و شغل ثابت داشته باشد و یا چند کارمند زیر دستش کار بکند بیکار نیست و یا شخص دیگری بگوید کسی که بیمه تامین اجتماعی و بیمه تکمیلی دارد بیکار نیست. یک نفر دیگر ممکن است بگوید همین که کاری داشته باشم زندگیم را بچرخانم شاغل هستم و الی آخر. یعنی تعاریف متفاوتی از کار و شغل وجود دارد و افراد با توجه به موقعیت و وضعیتی که دارند خود را با آن اعداد مقایسه می‌کنند.
– من بخشی از فرمایش شما را قبول دارم اما قاعده و استثنا وجود دارد و آنچه که عمومیت بیشتری پیدا می‌کند به چشم می‌آید.
منظور من این است که باید برآیند و متوسط را در نظر بگیریم. به عنوان مثال دانشجویی که چندین درس دارد و در هر درس نمره‌ای گرفته که ممکن است بین صفر تا بیست باشد و معدل نمرات او با هیچکدام برابر نباشد پس نمی‌توانیم بگوییم این معدل نمرات مربوط به این فرد نیست و واقعیت ندارد.
یا شخصی که هزینه‌های مختلف باید پرداخت کند و در مجموع معدلی را اعلام می‌کند.
یعنی ممکن است عدد مربوط به نرخ تورم یا عدد نرخ بیکاری با بعضی از افراد همخوانی نداشته باشد ولی برآیندی از کل جامعه را نشان می‌دهد.
– ببینید مثلا بعضی از مدیران اعلام می‌کنند ما صد تا شغل ایجاد کردیم اما نمی‌گویند همزمان هفتاد نفر در مشاغلی که قبل از آن ایجاد کرده بودند و پایدار نبود از کار بیکار شده‌اند! بخاطر همین آن آمار اشتغالزایی در جامعه نمودی ندارد. یا آمار داده می‌شود صادرات ما امسال اینقدر دلار یا ریال افزایش داشته در حالی که میزان صادرات به لحاظ وزنی کاهش داشته ولی به جهت تفاوت ریال و دلار روی افزایش صادرات مانور داده می‌شود. نمونه‌هایی از این دست زیاد هستند. خیلی از مدیران در صحبت‌ها و بیلان‌هایی که ارایه می‌دهند اعداد و آماری را ذکر می‌کنند که در یک دو دو تا چهارتای ساده هم با هم جور در نمی‌آید، نظارتی هم نیست و کسی نمی‌پرسد بر چه مبنا و تحقیقی بعضی از آمارها از سوی مدیران دستگاه‌های اجرایی ارایه می‌شود. به همین دلیل است که می‌گویم به نظر می‌آید اعتماد مردم نسبت به آمارهای دولتی کاهش یافته است. البته آن مدیری که چنین آمارهایی می‌دهد دروغ نمی‌گوید ولی جوری اعلام می‌شود که انگار همه چیز گل و بلبل است.
منظورتان این است که در واقع هدفمند آمار می‌دهند، من در بخشی با شما موافق هستم. چون آمار می‌تواند هر طور تفسیر بشود، بستگی دارد، لذا ممکن ست فقط آمارهای مثبت و خوب از عملکرد ارایه دهند. در حالی که آمارهای بد هم وجود دارد که ممکن است ارایه نشود.
– یعنی اینطور به نظر می‌آید که مدیران ما ملزم نیستند درست آمار بدهند و یا نمی‌خواهند.
مدیران اطلاعات درست و دقیق را گفته‌اند ولی ممکن است آن بخشی که مد نظر شماست مثلا اینکه افزایش در فلان حوزه آیا ناشی از تورم و تفاوت ارزی بوده یا افزایش حجمی صادرت و یا اینکه افزایش حجم محصولات فراوری شده بوده یا محصولات خام بوده در آن آمار مشخص نباشد و در سایر حوزه‌ها هم به همین منوال است. البته قبول دارم گاه ممکن است بخشی از آمار ذکر نشود ولی این اتفاق در ارایه گزارشات شفاهی ممکن است پیش بیاید چون در گزارشات مکتوب باید تمام مستندات و آمار و اعداد مربوط به چگونگی افزایش یا کاهش یک شاخص ذکر شود تا تمام اطلاعات در اختیار خواننده قرار بگیرد و بتواند تحلیل کند. البته بهتر و لازم است مدیران در آماری که ارایه می‌دهند دقت کامل داشته باشند.
– لطفا بفرمایید وقتی عدد تورم اعلام می‌شود آیا فقط مربوط به تورم در کالاهای مصرفی است و یا تورم در کالاهای سرمایه‌ای هم لحاظ می‌شود؟
شاخص قیمت و تورم براساس قیمت بیش از ۴۰۰ قلم کالای مصرفی بررسی و رقم تورم اعلام می‌شود. سبد مصرفی خانوار یعنی کالاهایی که اکثریت خانوارها از آن استفاده می‌کنند از جمله مواد خوراکی، پوشاک، بهداشتی درمانی، اجاره مسکن(قیمت مسکن نه) هزینه‌های خدمات تعمیرات و غیره (البته لزوماً همه خانوارها نه). اما یک سری کالاهای سرمایه‌ای مثل سکه و طلا جزو این اقلام نیستند. در تمام دنیا هم همینطور است یعنی شاخص تورم روی کالاهای مصرفی محاسبه می‌شود. البته ممکن است به اشتباه در جامعه ما بعضی از کالاهای مصرفی، کالای سرمایه‌ای محسوب شود مانند قیمت خودرو که در لیست کالای مصرفی لحاظ می‌شود.
– در مورد به روز رسانی آمار هم لطفا توضیح بفرمایید.
به روز رسانی آمار و اطلاعات باید جاری و به روز باشد. البته قاعدتاً در همه حوزه‌ها نمی‌توانیم آمار به روز داشته باشیم ولی در حوزه‌های خاصی امکانش هست و باید آمار به روز داشته باشیم. یک نظام آماری در کشورهای توسعه یافته وجود دارد که چندین سال در آن مسیر حرکت می‌کنند. در کشور ما نیز مطالعات آن از چندین سال پیش شروع شده و در برنامه سوم آمار تحت عنوان «ثبتی مبنا» مصوب شده است. در نظام ثبتی مبنا تولید آمار به روز محور اصلی کار است. ویژگی بعدی کار دقت بالای اطلاعات با بررسی دقیق، فنی و مکانیزه است تا اطلاعات دریافتی از دستگاه‌های مختلف با پایگاه داده مطابقت داشته باشد.
در چنین حالتی یک دستگاه اجرایی نمی‌تواند بدون پشتوانه تحقیقی و درست، آماری را اعلام بکند و آمارها در صورتی که دارای کیفیت لازم و درجه اعتبار باشند منتشر می‌شوند. یعنی بعد از ارزیابی کیفی آمارهای دستگاه‌های اجرایی قرار است آن آمارها نشان کیفیت دریافت بکنند و در صورتی که قابل انطباق با داده‌های پایگاه‌های اطلاعاتی دیگر باشد منتشر می‌شود. فرضا جمعیت دانش آموزی که در یک شهر توسط آموزش و پرورش اعلام می‌شود با پایگاه‌های مختلف مرتبط بررسی و تطبیق داده می‌شود و چنانچه درست بود انتشار می‌یابد. بنابراین قرار است در نظام مدرن آماری تمام این فرآیندها با هم کنترل شده و در نهایت به آمار درست دست پیدا کنیم، این باعث می‌شود علاوه بر افزایش کیفیت اطلاعات، هر لحظه که نیاز باشد اطلاعات در دسترس داشته باشیم. چون در نظام ثبت مبنا می‌گوییم هر خدمت و هر عملیاتی که می‌خواهد انجام شود همان لحظه ثبت شود.
– آیا تاکنون بخش خصوصی به حوزه تولید یا جمع آوری آمار ورود کرده یا فقط کار باید توسط بخش دولتی انجام شود؟
بله، ما در کشور شرکت‌های خصوصی آماری و مشاوره‌ای داریم که در این بخش کار می‌کنند. بخش خصوصی که علاقمند به کار باشد، با توجه به دستورالعمل توسط مرکز آمار بررسی و ارزیابی می‌شود و چنانچه دارای شرایط لازم باشد می‌تواند احراز صلاحیت شده و فعالیت می‌کند.
