آرشیو برچسب

یادداشت ویژه

بلندمرتبه‌سازی، چالش توسعه و هویت

شهرنشینی فرایندی است که در آن تغییراتی در سازمان اجتماعی و کالبدی سکونت‌گاه‌های انسانی به وجود می‌آید که حاصل آن افزایش تمرکز و تراکم جمعیت است. از نظر سازمانی، در شهرنشینی دگرگونی‌هایی در ساخت اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و کارکردهای جمعیتی ظاهر می‌شود. این جریان تغییراتی را در ساختار فضایی و کالبدی شهرها به وجود می‌آورد و آن‌ها را از کانون‌های جمعیتی روستایی متمایز می‌سازد. آن‌چه در راستای فرایند شهرنشینی می‌توان گفت، این است که تا قبل از انقلاب صنعتی پتانسیل برای توسعه شهرها در هر اندازه و مقداری وابسته به افزایش…

جایگاه ما در هستی چیست؟

رسانه مرور در نوشته‌های متعددی به موضوع حیوانات به‌ویژه سگ‌ها و گربه‌ها پرداخته و در روزهای اخیر نیز با توجه به شنیده شدن شایعه یا خبر دیده شدن مواردی از هاری در شهرستان شفت مجددا به این موضوع و برخی پدیده‌های مرتبط مانند غذارسانی به آن‌ها پرداخته است که البته هدف نگارنده نقد آن نوشته‌ها یا پاسخ به آن‌ها نیست بلکه می‌خواهد از منظری دیگر به موضوع نگاه کند. بیشتر واژه‌ها یا پدیده‌ها از لایه‌های مختلفی برخوردار هستند و به میزانی که در آن‌ها غور می‌شود می‌توان لایه‌های ژرفتری را یافت. در ایران چند سالی…

حیوان‌دوستی؛ نافرمانی یا بازی پنهان سیاسی

در سال‌‌های اخیر، صحنه‌‌ای آشنا در بسیاری از شهرهای ما شکل گرفته: گروه‌‌هایی که با نیت خیر، برای سگ‌‌ها و گربه‌‌های شهری غذا می‌‌برند. این کنش در ظاهر انسانی و مهربان است، اما در عمق خود، پرسش‌های جدی درباره پیامدهای اکولوژیک، سازوکارهای رسانه‌‌ای، و حتی کارکرد نمادین سیاسی برمی‌‌انگیزد. در بستری که برخی رویکردهای رسمی، بدون نگاه به جایگاه سگ‌ها در تکامل بشر و همزیستی آن با انسان در طی ادوار و تفحص در روایات اسلامی مبنی بر ضرورت مهربانی با حیوانات، صرفا سگ را نجس می‌دانند و طرح‌هایی برای محدودسازی نگهداری حیوانات خانگی مطرح…

افزایش هاری در گیلان نگران‌کننده است

در حالی‌که بسیاری از مردم هاری را جدی نمی‌گیرند، آمار حیوان‌گزیدگی در بسیاری از شهرهای کشور مانند رشت و دیگر شهر‌های گیلان هر سال روند افزایشی دارد و این نشان می‌دهد که این بیماری یکی از تهدیدهای واقعی سلامت جامعه ماست. آماری که بیشترین سهم آن، مربوط به سگ‌گزیدگی است. در ایران، تزریق واکسن هاری برای همه‌ی افراد حیوان‌گزیده رایگان انجام می‌شود (که متناسب به کیفیت گزیدگی سه تا 4 دوز واکسن و در برخی موارد سرم نیز نیاز است)؛ اقدامی انسانی و حیاتی، اما با هزینه‌ای بسیار سنگین برای نظام سلامت کشور که حدودا هر…

از سخنرانی‌های پرشور تا فقدان دستاوردهای ملموس

از چهاردهم مهرماه ۱۴۰۳ که هادی حق شناس به عنوان پنجاه و دومین استاندار گیلان معارفه شد، تا امروز قریب به ۳۸۰ روز می‌گذرد در این مدت وی بیش از ۲۳  بار در مناسبت‌های مختلف درباره بحران‌های محیطزیستی استان به ویژه تالاب انزلی، مدیریت پسماند و فاضلاب سخن گفته است، به نحوی که به طور متوسط هر ۱۵ روز یکبار به این مسائل پرداخته است. بعید می‌دانم تاکنون هیچ استانداری یا مسئول اجرایی به این اندازه به موضوع محیطزیست در استان توجه کرده باشد. از روز معارفه خود که بر لزوم حفط تالاب انزلی و مدیریت پسماند و فاضلاب تاکید کرد تا…

فرصتی برای احیای نوغان‌داری

موزه‌ی ابریشم ایران، شهریورماه جاری در شهر تاریخی لاهیجان و در قدیمی‌ترین کارخانه‌ی پیله‌خشک‌کنیِ برجای مانده ایران (ساختمان فلاطوری) افتتاح شد. ساختمان فلاطوری که قدمتش به دوره‌ی مظفرالدین شاه قاجار می‌رسد، علاوه بر آن‌که نماد تاریخی و مهمی برای صنعت نوغان‌داری و ابریشم ایران، بر پیشانی شهر تاریخی ابریشم (لاهیجان) است، امروزه میزبان مهم‌ترین جایگاه تاریخی این صنعت یعنی موزه‌ی ملی ابریشم ایران است که می‌تواند پایگاهی برای ترویج و تشویق نوغان‌داری نیز محسوب شود. این مکان نه‌تنها ساختار و کارکرد یک…

وصیت‌های ناتمام…

از دکتر محمدعلی مجتهدی گیلانی دو وصیت شناخته شده وجود دارد. یکی از این وصیت‌ها که شعاری شناخته شده‌است «به مملکت‌تان خدمت کنید» می‌باشد که حتی به‌عنوان شعار بنیاد دکتر مجتهدی درج شده است و دیگری وصیت‌نامه‌ای که بارها تکرار شده و آن دفن پیکر ایشان در شهر لاهیجان، زادگاهش بود. با توجه به مهاجرت ناخواسته دکتر مجتهدی به فرانسه و مرگ وی در سال 1376، پیکر وی در قبرستانی در شهر نیس فرانسه دفن شده است. تا زمان زنده بودن همسر وی، وی به دلایل شخصی حاضر به انتقال جسد به ایران نبود و بعد از مرگ وی نیز دیگر اعضای باقیمانده،…

خشونت؛ آگاهی جمعی و حمایت از مردسالاری

خشونت علیه زنان، مسئله‌ اجتماعی محسوب می‌شود و به‌طورِ مشخص سلامت، رفاه، زیست اجتماعی و زندگی روزمره زنان را دچار مخاطره می‌کند. انواع خشونت به‌ویژه خشونت خانگی، آزار جنسی، تجاوز و قتل زنان در غیاب بسترهای مناسب حقوقی و اجتماعی صورت می‌گیرد و به‌نظر می‌رسد که متاثر از «آگاهی جمعی» است. به‌طورِ مشخص در موقعیتی که خشونت علیه زنان به‌مثابه جرم را به خطاهای سهوی و رذالت‌های شخصی تقلیل می‌دهد. در شرایطی که علاوه بر غیاب نهادهای مدنی هیچ متولی‌ مشخص دیگری هم جهت پیشگیری، آموزش و حمایت از زنان در معرض آسیب و آسیب‌دیده وجود ندارد.…

استانداردها؛ ضامن بقای تجارت پایدار منطقه آزاد

گیلان یکی از مهم‌ترین گلوگاه‌های تجاری کشور شناخته می‌شد که از قرون گذشته تا امروز نقشی اساسی در داد و ستد و تبادلات اقتصادی ایران و تبادلات جهانی در کارنامه خود دارد. با این‌حال، تجارت منطقه آزاد امروز این استان، با وجود برخورداری از پیشینه‌ای فرهنگی درخشان، گویی در تلاش است چرخ‌هایی را که پیش‌تر با دقت و تجربه ساخته شده‌اند، از نو اختراع کند. در حالی‌که نام منطقه آزاد انزلی، «تسهیل‌گری در تجارت» بر فعالیت‌ها نهاده شده، در عمل بسیاری از اقدامات صورت‌گرفته به عقب‌گرد در کیفیت زیرساخت‌ها و ساخت ابنیه انجامیده است. …

مسکن به‌‌مثابه‌ی کالا

در سده‌ی گذشته نظام سیاسی ایران با چالش مسکن دست به‌گریبان بوده است. در سال‌های نخست پس از انقلاب، ایران کشوری بسیار جوان بود و با مشکل مسکن و کار مواجه شد. این مشکل در سال‌های اخیر تا جایی تشدید شده است که می‌توان آن را بحران مسکن تعبیرکرد. جغرافیای ایران و خصوصیاتی که فلات ایران دارد، یکی از عناصر هویتی فرهنگ ماست. این خصوصیات شرایطی را بوجود آورده است که موجب ارزش یافتن زمین در نزد ایرانیان شده است. این ارزش، زمین و وابسته‌های آن را به سرمایه‌ای تبدیل کرده است که در یک جریان نامطلوب اقتصادی و اجتماعی تبعات…