دیدار در خوشمزه ترین شهر کشور

پس از گمانه زنی ها در ماه آذر مبنی بر حذف شدن یا ماندن شهر خلاق خوراک شناسی رشت در یونسکو متوجه شدیم که می توانیم این برند را برای چهار سال آینده نیز داشته باشیم. ولی مهم چگونگی حفظ این برند است تا بتوان به کارکردهای اصلی آن دست یافت. امیدواریم در چهار سال دوم کارنامه بهتری داشته و از هم اکنون که کم کم به «روز رشت» نزدیک می شویم اقدامات خوبی در این حوزه انجام شود و شاهد تغییر و تحول در اقتصاد شهر و استان باشیم.

اما به نظر می رسد در این رابطه هنوز نابسامانی هایی وجود دارد، چون افراد یا به صورت جزیره ای و یا موازی مشغول جمع آوری اطلاعات غذایی استان هستند. ضرورت توجه به اصول اولیه و استاندارد جذب گردشگر غذایی و ارزشمند دانستن تجارب فعالین این حوزه و به روز بودن برای رقابت نیز کاملا محسوس است.

دو هفته پیش که نخستین گردهمایی تخصصی خوراک به مناسبت چهارمین سال ثبت این شهر به عنوان شهر خلاق خوراک شناسی در یونسکو با دعوت از سرآشپزها، آشپزها، رستوران داران و کافی شاپ های شهر رشت در تالار گفت و گوی شهرداری برگزار شد به‌ طور نمادین از پنج پیشکسوت این صنف از جمله صاحبان رستوران های قدیمی کوروش، بین الملل، پیوند، جهانگیر و سلامت تقدیر شد.

معرفی شهر خلاق خوراک شناسی به خودمان

تا حالا ندیدم یک مینی بوس خارجی، مثلا فرانسوی جلوی رستوران های ما توقف کند تا گردشگران برای صرف غذاهای ما به اینجا بیایند. انگار شهر خلاق خوراک شناسی را فقط داریم به خودمان معرفی می کنیم…این جملات بخشی از درددل نوه آقای بین الملل اولین رستوران دار رشت است. وی همچنین ضمن اشاره به از بین بردن بناهای قدیمی رشت و عدم حفظ هویت شهری و معماری ادامه داد: شهر خلاق ما هنوز زنده نشده است و زمانی زنده می شود که توریست ها در شهر پر باشند.

اولویت کار برای جذب توریسم غذایی

دکتر روشن بابایی، عضو هیات علمی دانشگاه گیلان نیز با بیان اینکه برخی از شهرهای ما مانند کاشان، اصفهان، یزد و شیراز در لایه اول مثلث طلایی گردشگری هستند گفت: اول باید تصمیم بگیریم در بخش توریسم غذا، توریسم پخت و پز و توریسم خوراک شناسی چه برنامه هایی داشته باشیم و یا به کدامیک الویت دهیم، یعنی با توجه به این شرایط و امکاناتی که داریم هدفمان را مشخص کنیم. سواد رسانه ای ما در این حوزه باید تقویت شود. گردشگر باید مشخصات غذا را در شبکه های مجازی ببیند و ما با نحوه برخورد درست با گردشگران بیشتر آشنا بشویم.

پایان نامه ها با موضوع شهر خلاق

در ادامه دکتر حمیدرضاعلیپور، استاد دانشگاه و رییس مرکز آموزش و کارآفرینی هم با بیان اینکه شهردار رشت هدف نهایی شهر خلاق خوراک را افزایش درآمد و بهبود معیشت مردم دانسته است گفت: در همین راستا یکی از پیشنهادات ما این است که تعدادی از دانشجویان ارشد و دکترا برای پروپوزال خود موضوع شهر خلاق خوراک شناسی را انتخاب کنند تا در این زمینه کارهای تحقیقاتی انجام و نتایج بهتری حاصل شود.

خوراک حرف اول در گیلان

«اسماعیل حاجی پور»، رییس شورای اسلامی شهر رشت هم در ادامه ضمن قدردانی از خانم قدیمی، رییس اسبق روابط عمومی شهرداری رشت و مدیر برنامه های یونسکو در موضوع شهر خلاق تاکید کرد که با رعایت اخلاق، حرمت افرادی که زحمت کشیده و می‌کشند حفظ شود.

مهمانانی از ۲۱ کشور دنیا که در حوزه خوراک حرفی برای گفتن دارند برای عید نوروز به رشت خواهند آمد و رنامه‌های متنوعی در هفته دوم عید در جشنواره راه ابریشم انجام می شود.

وی با اشاره به جایگاه خوراک متنوع و خوشمزه در گیلان گفت: این یک واقعیت است که خوراک در گیلان حرف اول را می‌زند و من دو خواسته از شما دارم. اول اینکه کیفیت غذایتان را هیچ‌وقت پایین نیاورید و دوم اینکه با مسافران، گردشگران و مهمانان همیشه رفتار پسندیده داشته باشید. البته من متخصص این حوزه نیستم ولی هرجا فکر می‌کنید که می‌توانم کمک کنم بگویید، چون وظیفه ماست که کمک کنیم و باید رشت را به ایران و خارج از ایران بشناسانید.

 اکنون رشت عنوان یک شهر خوشمزه را پیدا کرده و ما بیش از ۱۵۰۰ واحد صنفی مرتبط با غذا را شناسایی کردیم و یکی از مهمترین برنامه ما شبکه‌سازی رستوران‌ها و آشپزخانه‌هاست تا سرآشپزهای خبره و آشپزهای توانمند را معرفی کنیم.

حاجی پور با اعلام این خبر که مهمانانی از ۲۱ کشور دنیا که در حوزه خوراک حرفی برای گفتن دارند برای عید نوروز به رشت خواهند آمد گفت: برنامه‌های متنوعی در هفته دوم عید در جشنواره راه ابریشم خواهیم داشت.

تلاش برای برند سازی

علیرضا قانع، مدیر ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری رشت و مدیر شهر خلاق خوراک شناسی هم گفت: ادامه این راه در چهار ساله دوم نیز بدون مشارکت همه مردم و به‌خصوص کسانی که در این عرصه فعالیت می‌کنند غیرممکن است. و اگر قرار است برند شهر رشت برای اقتصاد شهر تاثیرگذار باشد باید همه کمک کنیم. چون شهر خلاق در نوآوری و خلاقیت خود شهروندان است که به ظهور می‌رسد. بعضی‌ها فکر می‌کنند ما در موضوع شهر خلاق می‌خواهیم چیز جدیدی خلق کنیم اما به فعل رساندن پتانسیل رشت است که می تواند این شهر را شهر خلاق ‌کند. امسال ۲۸ شهر در دنیا به عنوان شهر خلاق خوراک شناسی بوده‌اند و این افتخار بزرگی است که ما تنها شهر خلاق خوراک ایران در یونسکو هستیم و باید از این برند به بهترین شکل استفاده کنیم.

وی افزود: در همه جای رشت رستوران‌ها پراکنده هستند این غذاخوری‌ها، رستوران‌ها و کافی شاپ‌ها یک سرمایه بزرگ برای شهر هستند. اکنون رشت عنوان یک شهر خوشمزه را پیدا کرده و ما بیش از ۱۵۰۰ واحد صنفی مرتبط با غذا را شناسایی کردیم و یکی از مهمترین برنامه ما شبکه‌سازی رستوران‌ها و آشپزخانه‌هاست تا سرآشپزهای خبره و آشپزهای توانمند را معرفی کنیم. به زودی فراخوان کشوری در این مورد خواهیم  و در کارگاه‌های آموزشی در زمینه استانداردسازی رستوران‌ها کار خواهد شد.

قانع به آموزش آشپزها و صدور گواهی برای آنها اشاره کرد و با اعلام اینکه به زودی سایت دوزبانه شهر خلاق راه‌اندازی می‌شود گفت: در«روز رشت» یکی از برنامه‌های ما حضور رستوران‌ها با برند خودشان در میدان شهرداری خواهد بود که در صورت دریافت مجوز لازم امیدواریم این برنامه خوب اجرایی بشود. حتی با برنامه‌ریزی می‌توان عرضه غذا هم داشت و یا بعضی از غذاهای محلی را به مسابقه گذاشت. و در یک کلام همه‌ی تلاش ما این است که شماها را برند کنیم.

به گفته وی راه اندازی تورهای گردشگری خوراک و اعطای ستاره به رستوران‌ها با همکاری اتحادیه صنف رستوران داران از دیگر برنامه‌های شهر خلاق است.

خاطره سازی در شهر خلاق

دکتر فخرزاده ضیابری، مدیر شهرهای خلاق یونسکو هم با تاکید بر اینکه هیچ چیز بجز فرهنگ نمی‌تواند حال دل آدم‌ها را خوب کند گفت: گیلان مهد فرهنگ و غذا بخشی از این فرهنگ است که در اشعار شیون فومنی به خوبی ارایه شده است. در هر شهر ایران و حتی بسیاری از کشورهای دیگر بعضی غذای گیلانی مانند باقلا قاتق و میرزاقاسمی هست.

در چهار سال دوم دفتری برای شهر خلاق تشکیل می‌شود و تمام مردم شهر صاحب این برند هستند و بهتر است هر فعالیتی که انجام می‌شود از طریق کمیسیون ملی یونسکو ایران باشد تا کارها اصولی‌تر و قانونمندتر پیش رود. چون طرح هایی که فقط به صورت دولتی پیش رفته نتایج مطلوب را نداشته است.

وی ادامه داد: طی ماه‌های اخیر ۶۶ شهر به شبکه شهرهای خلاق یونسکو اضافه شد و اکنون ۲۴۶ شهر خلاق عضو این شبکه هستند. از جمله از ایران چهار شهر (رشت شهر خلاق خوراک، اصفهان شهر خلاق صنایع دستی، سنندج شهر خلاق موسیقی و بندرعباس شهر خلاق صنایع دستی) عضو این شبکه هستند.

فخرزاده با اشاره به اینکه خیلی از کشورها به تاسی از این پیام دینی که «آنچه بر خود نمی‌پسندی بر دیگران هم مپسند» به گردشگران خدمات می دهند، گفت: چطور می‌توانیم یک شهر گردشگرپذیر باشیم اگر گردشگر را فقط کیسه پول ببینیم یا فکر کنیم او متوجه کیفیت کالا یا خدمات ارایه شده ما نیست. به بیان دیگر سوءاستفاده درست نیست و این فرهنگ باید نهادینه بشود که آیا طرف مقابل ما هم آن کیفیت از خدمت را می‌پسندد.

وی با تاکید بر اینکه شهر خلاق باید برای فرد خاطره‌سازی به همراه داشته باشد و خلاقیت زیاد سخت نیست گفت: چیزی هم که در ذهن انسان از کیفیت باقی می‌ماند یا خوب است یا بد. برای خلاقیت نیازی نیست دنبال چیزهای سخت باشیم. و برندسازی برای رشت در این دوره بسیار مهم و خوراک شناسی یک برند جهانی است.

وی با تشکر از افرادی که قبلا در این مسوولیت کار کردند و کسانی که الان پیگیر کار هستند گفت: در چهار سال دوم دفتری برای شهر خلاق تشکیل می‌شود و تمام مردم شهر صاحب این برند هستند و بهتر است هر فعالیتی که انجام می‌شود از طریق کمیسیون ملی یونسکو ایران باشد تا کارها اصولی‌تر و قانونمندتر پیش رود.

غذاهای خوشمزه گیلانی یادگار پیشینیان

حمیدرضا آذرپور، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گیلان نیز با تاکید بر اینکه حفظ فرهنگ خوراکی وظیفه ما را سنگین‌تر می‌کند گفت: نباید فراموش کنیم که این برند را مدیون چه کسانی هستیم و آن پیشینیان ما هستند که شاید سواد زیادی نداشتند اما دانایی زیادی داشتند که از مواد طبیعی و متنوع، خوراک‌های خوشمزه برای ما به یادگار گذاشتند. متاسفانه در مقطعی افرادی که در این زمینه کار کردند مورد بی مهری قرار گرفتند. ولی امروز خوشحالیم با همکاری دکتر حاج محمدی و آقای قانع قطاری که از ریل داشت خارج می شد دوباره راه اندازی شد. و امیدواریم حرفی برای نسل آینده داشته باشیم و این برند زمینه ساز مناسبی برای اشتغال در استان باشد، که تحقق این امر با مشارکت همه شهروندان خواهد بود. چون طرح هایی که فقط به صورت دولتی پیش رفته نتایج مطلوب را نداشته است. امیدواریم با ورود اساتید دانشگاه به این عرصه شاهد موفقیت بیشتر باشیم.

شیوه های انگیزشی برای رستوران داران

پورمحمدی، رییس صنف رستوران‌داران نیز با اشاره به اینکه طی سال‌های اخیر خیلی در مورد این برند شنیدیم گفت: برند شهر خلاق طبیعتا باید امتیازاتی هم برای شهرمان داشته باشد و علاوه بر گسترش فرهنگ این خطه، افزایش قدرت اقتصادی شهر را به همراه داشته و برای اعضای صنف امتیازاتی ایجاد کرده باشد ولی برای صنف هنوز هیچ امتیازی به لحاظ معافیت‌های مالیاتی و یا تخفیف از سوی اداره آب و یا شهرداری که صاحب این برند است و نظایر آن نداشته است. یعنی هیچ نقطه قوت و انگیزشی برای فعالین این صنف ایجاد نشده است که امیدواریم با همکاری شهرداری و اداراتی که می‌توانند حامی ما باشند این اتفاق بیفتد.

کمبود نیروی آموزش دیده در آشپزخانه و سالن

خانم رهبر مدرس و سرآشپز گیلانی یکی از کارکردهای این برند را در ارایه غذاهای محلی توسط رستوران‌های شهر ارزیابی کرد و گفت: در سال ۹۰، فقط یکی از رستوران‌ها غذای محلی ارایه می‌کرد..

وی با تاکید بر اینکه هر شهری از استان ما غذای خاص خودش را دارد گفت: لازم است در مورد غذاهایمان منطقه‌بندی کنیم. به عنوان مثال در لاهیجان ته بریان، کوچصفهان گمج کباب، آستارا لونگی و … بسیار معروف هستند. حتی سبزه‌میدان رشت از سال‌های دور مشتریان خود را برای جغوربغور دارد. اما در این میان غذاهای تالشی مثل شاه کوکو  یا غذاهای مشترک تالش و رودبار و برخی مناطق دیگر محروم مانده‌اند. خوب است به غذاها و مناطق جغرافیایی گیلان نیز توجه شود و رشت در مورد غذاها تخصصی‌تر کار کند. وی با بیان به اینکه نیروهای آموزش دیده هم در بخش سالن و هم آشپزخانه کم است به ضرورت آموزش و مشارکت بخش خصوصی اشاره کرد.