در پی درج خبری با عنوان « نابودی در انتظار تالاب لاگون کیاشهر» در پایگاه تحلیلی مرور، توضیحاتی از سوی « منصور سربازی» معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان درخصوص وضعیت فعلی این تالاب به پایگاه مرور ارایه شد.
پارک ملی بوجاق منطقه خشکی دریایی است که در شمال و شمال غربی کیاشهر و ۲۰ کیلومتری شمال شهرآستانه اشرفیه قرار دارد. پهنه تالابی این منطقه در غرب رودخانه سفیدرود از سال ۱۳۷۷ با وسعت ۸۰۰ هکتار به عنوان منطقه شکار ممنوع مورد حفاظت قرار گرفته است.
این تالاب تا سال ۱۳۶۹ شامل دو بخش شرقی و غربی بود که رودخانه سفیدرود آنها را از هم جدا می کرد. دراین سال سیلاب های پی در پی و طغیان های متعدد سبب تغییر دلتای سفیدرود به طول ۵/۲ کیلومتر به سمت شرق و تغییر مسیر رودخانه سفیدرود تا مصب دریای خزر شد. در سال ۱۳۵۴ بخشی از این تالاب به دلیل اهمیت زیستگاهی برای پرندگان مهاجر با مساحت ۵۰۰ هکتار تحت عنوان لاگون کیاشهر در فهرست تالاب های رامسر به ثبت رسید. سپس در سال ۱۳۸۱ با وسعت تقریبی ۳۲۶۰ هکتار، براساس مصوبه شماره ۲۳۲ مورخ ۲۱/۳/۸۱ شورایعالی حفاظت محیط زیست به عنوان پارک ملی معرفی شده است . در حال حاضر با آخرین تدقیق صورت گرفته مساحت پارک ملی بوجاق ۳۴۳۳ است.
مطالعه حیات وحش در ۵ رده مهره داران منجر به شناسایی ۲۱ گونه پستاندار، بیش از ۲۶۰ گونه پرنده،۵ گونه خزنده و ۲ گونه دوزیست و ۲۵ گونه و زیر گونه ماهی در تالاب بوجاق شده است و بیش از ۳۰ گونه از پرندگان آن حمایت شده جهانی و بیش از ۹ گونه در فهرست قرمز IUCN قرار دارند. غاز خاکستری ، غاز پیشانی سفید کوچک ، فلامینگو ، پلیکان خاکستری ، آووست ، چوب پا ، باکلان ، انواع حواصیل ، اکراس ، کله سبز، خوتکا، اردک ارده ای ، کفچه نوک ، آنقوت ، تنجه ، نوک پهن ، کشیم ، قو ، طاووسک ، بحری ، لیل ، سنقر تالابی ، خروس کولی ، چنگر ، آبچلیک پا سرخ ، گیلانشاه بزرگ، اردک سرحنایی و گیلار از مهمترین گونه های موجود در منطقه اند. همچنین منطقه از زیستگاه های مهم برای زیست گونه های ارزشمند و درخطر انقراض جهانی ازجمله خروس کولی شکم سیاه و غاز پیشانی سفید کوچک است .
اکنون حدود ۲۴۸ گونه گیاهی در این منطقه شناسایی شده است از جمله نی ، لویی ، آقطی ، تمشک ، عدسک آبی ، تراپا ( سه کله خیز ) ، میریوفیلوم ، سراتوفیلوم ، اسپرغان ، کلونی درختچه های گز ، بید ، توسکا ، انار ، توده دست کاشت درختان سوزنی برگ شامل گونه های مختلف سرو و پوشش های علفی شامل بوته های سازو و تمشک زار است.
درطی سالیان اخیر به دلیل خشکسالی و علی الخصوص پایین رفتن سطح آب دریای خزر روند کاهش بخش آبی تالاب تسریع یافت و قسمت های عدیده ای از این اکوسیستم مهم خشک شد که درنهایت تغییراتی را در فون و فلور منطقه بوجود آورد. شایان ذکر است رودخانه های اشمک و سفید رود که از ناحیه غربی وشرقی تالاب عبورمی کنند تاثیر بسزایی در تالاب نداشته و مستقیما وارد دریای خزر می شوند. ورود آلاینده ها و فاضلابها به این اکوسیستم در حد حداقلی بوده و تاثیر چندانی درروند تغییرات این تالاب ندارد.
اداره کل حفاظت محیط زیست استان گیلان، طی سالیان اخیر اقدامات بسیار مهمی در حفظ این اکوسیستم انجام داده است که اهم آنها شامل انجام مطالعات طرح جامع و تفضیلی ، تدقیق مرز و نقشه پارک ملی بوجاق ونصب پیکه مشخص کردن مرزمنطقه، از بین بردن تعارضات پارک الخصوص بخشی از اراضی واگذارشده به کارکنان کلانشهرها و ابطال سند های مورد معارض، احیای تالاب بوجاق و اجرای عملیات لایه برداری و لایروبی تالاب و دیواره سازی و بازو سازی جهت حفظ عرصه آبی ، احداث اداره پارک ملی بوجاق و ایجاد چارت جدید و افزایش نیرو ها جهت وحفظ و حراست بهتر منطقه از جمله آنهاست.
همچنین، احداث سازه های اکولاژ جهت ارایه برنامه های آموزشی و طبیعت گردی برای ارتقای سطح فرهنگ زیست محیطی افراد محلی و سایر بازدید کنندگاه ، تشکیل ۲۳ پرونده قضایی جهت رفع تصرف ٬ به اتمام رسیدن ۵ پرونده وآزاد سازی ۵/۵ هکتار و درجریان بودن ۱۸ پرونده جهت رفع تصرف ۵/۱۷ هکتار ازعرصه های پارک ملی بوجاق است.
